Περιοχή Καλλιγά: η νέα πληγή στο περιβάλλον του δήμου Ξυλοκάστρου

Ανεβαίνοντας προς τα Τρίκαλα και κοντά στη διασταύρωση για το Ρέθι βρίσκεται η περιοχή Καλλιγά. Δεν ξέραμε την ονομασία της μέχρι τώρα και μεταξύ μας τη λέγαμε "Μικρή Τοσκάνη". Δεν έχει βέβαια το μέγεθος της Τοσκάνης, έχει όμως τα ίδια χρώματα, ιδιαίτερα το μεσημέρι. Την πρώτη φορά που περάσαμε, πριν από χρόνια, διακρίναμε πίσω από τα σταφιδοχώραφα δύο ή τρεις αγροικίες κτισμένες στην εποχή της τουρκοκρατίας που τόνιζαν ακόμα περισσότερο την ομοιότητα με την ιταλική πεδιάδα, αλλά ύστερα τις μεταποίησαν και χάλασε λιγάκι η εικόνα. Πάντως εμείς συνεχίσαμε να τη λέμε Μικρή Τοσκάνη.
Προσωπικά, αντιπαθώ τις παρομοιώσεις του τύπου "ελληνική Ελβετία" κ.λπ. Όχι μόνο γιατί αυτή η κίνηση δείχνει ξενομανία και μας μειώνει, αλλά κυρίως επειδή τα χρώματα της ελληνικής φύσης είναι πολύ πιο ζωντανά από τα "ξεπλυμένα" χρώματα της κοσμοπολίτικης Ελβετίας και ειδικά τα αναιμικά τους έλατα δεν έχουν καμιά σχέση με τα μαύρα στιβαρά έλατα της Ζήρειας και του Παρνασσού. Όμως, πώς να το κάνουμε; Οι Ευρωπαίοι ξέρουν, προσέχουν και αναδεικνύουν το κάθε τι. Κι έτσι μεταβάλλουν το ασήμαντο σε σημαντικό και το μειονέκτημα σε πλεονέκτημα. Υπάρχει οργάνωση, πνεύμα συνεργασίας και θέληση να βοηθήσουν τον τόπο τους. Τι κρίμα που στην πατρίδα μας συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, κι όλο μας φταίνε οι άλλοι... που μας αδικούν. Δεν καταλαβαίνουμε ότι εμείς οι ίδιοι αδικούμε τον εαυτό μας με τον χειρότερο τρόπο. Ιδού το πρόσφατο παράδειγμα:
Αν είχαν οι π.χ. Ελβετοί μια περιοχή σαν αυτή του Καλλιγά, κι επιτρεπόταν να οικοδομηθεί (δεδομένου ότι εκεί καθορίζεται ο αριθμός των αδειών που επιτρέπεται να εκδοθούν ετησίως, ώστε να μην αλλοιωθεί το τοπίο), θα την αξιοποιούσαν τουριστικά. Θα έφτιαχναν ξενοδοχεία και εστιατόρια, λαμβάνοντας πάντα υπόψη τους την 'κλίμακα' του τοπίου για να μη το εκμηδενίσουν με τον όγκο τους. Εκεί θα πρόσφεραν το δικό τους κρασί από τα διπλανά αμπέλια και άλλα τοπικά προϊόντα. Όλοι έχουμε διαπιστώσει ότι αυτές οι ιδέες αποδίδουν και μάλιστα μακροπρόθεσμα, διότι δεν καταστρέφεται το περιβάλλον, ούτε το κλίμα, οπότε η τουριστική κίνηση είναι σταθερή. Εμείς τί σκεφτήκαμε να κάνουμε σ' αυτό το υπέροχο σημείο; "Καθαριστήριο κλινοσκεπασμάτων". Το "ελληνικό δαιμόνιο" από την ανάποδη. Διότι ο άνθρωπος σκέφτηκε ότι οι ξενοδόχοι θα κατεβαίνουν το βράδυ της Κυριακής και θα του αφήνουν τα άπλυτα σεντόνια και την Πέμπτη που θα ανεβαίνουν θα τα παίρνουν καθαρά. Πού να τρέχουν αλλού; Κι αφού τον έδιωξαν από τα Κάτω Τρίκαλα (και καλά του έκαναν), γιατί θα τους έδιωχνε αυτός από τα σπίτια τους, αφού θα μόλυνε τον αέρα του χωριού, ήρθε στου Καλλιγά. Είχε ένα χωραφάκι, αγόρασε κι άλλο ένα και ήδη άρχισε να κατασκευάζει με λαμαρίνες ένα χώρο παρόμοιο με τις αποθήκες που είναι δίπλα στα γήπεδα του Ξυλοκάστρου (άλλο τερατούργημα κι αυτό!).
Τί σημαίνει αυτό; Ας τα πάρουμε με την σειρά. Πρώτο και σημαντικότερο είναι ότι μολύνεται ανεπανόρθωτα το περιβάλλον, διότι τα απόβλητα των καθαριστηρίων είναι τοξικά, πόσο μάλλον αυτού που θα καθαρίζει και θα απολυμαίνει εκατοντάδες σεντόνια ξενοδοχείων. Δεύτερον, δεν μας εγγυάται κανείς ότι οι βόθροι που "θα" ή "έχει" κατασκευάσει δεν θα στραγγίζουν στη Φόνισσα. Τρίτον, υποβαθμίζεται η περιοχή και βλάπτονται όσοι έχουν επιχειρήσεις ή οικόπεδα και θέλουν να κτίσουν στην περιοχή, διότι ο αέρας θα γεμίσει χνούδια και ατμούς. Τέταρτον, ασχημαίνει το τοπίο. Υπάρχουν κι άλλα, δυστυχώς...
Κι ο άνθρωπος αυτός, που κάνει και τον φυσιολάτρη, αδιαφορεί για τις συνέπειες και ειρωνεύεται, προφανώς διότι δεν αντιλαμβάνεται τι κάνει... Κι οι Τρικαλίτες σιωπούν, γιατί φοβούνται μη γίνουν κι εκεί ξενοδοχεία και κόψει η δουλειά τους και στο Ρέθι δεν έχουν καταλάβει τι πρόκειται να πάθουν... Και οι κρατικές υπηρεσίες ξέρουμε πως λειτουργούν και τι ελέγχους κάνουν (αν κάνουν) και τα λοιπά και τα λοιπά...
Το συμπέρασμα είναι ότι όχι μόνο δεν βελτιώνεται τίποτα σ' αυτόν τον τόπο, αλλά αντιθέτως όλα βαίνουν προς το χειρότερο. Η Πελλήνη ρημάζει, τα Τρίκαλα αλώθηκαν, τώρα ήρθε η σειρά του περιβάλλοντος... Εις ανώτερα!

Το Αδριάνειο Υδραγωγείο

Ο Αδριανός, αυτοκράτορας της Ρώμης (117-138 μ. Χ.), ήταν ένας από τους πιο καλλιεργημένους Ρωμαίους αυτοκράτορες. Ήταν στην εξουσία επί 21 χρόνια, αλλά έζησε στη Ρώμη μόνο για επτά χρόνια. Τα υπόλοιπα δεκατέσσερα τα πέρασε ταξιδεύοντας στην αχανή αυτοκρατορία. Έλεγαν γι' αυτόν ότι δεν υπήρχε πόλη της αυτοκρατορίας που να μην έχει ευεργετήσει. Φιλομαθής και περίεργος, επιθεωρούσε ο ίδιος την κατασκευή των έργων. Όντας και ο ίδιος καλλιτέχνης, εκτιμούσε και θαύμαζε ιδιαίτερα τον ελληνικό πολιτισμό και γι' αυτό χρηματοδότησε την κατασκευή μεγάλων έργων στον ελλαδικό χώρο.

Ο Αδριανός έδειχνε ιδιαίτερη εύνοια στην πόλη της Αθήνας, όπου μερίμνησε για την αποπεράτωση του ναού του Ολυμπίου Διός, ο οποίος ήταν ημιτελής από την εποχή του Πεισίστρατου, έκτισε την Αδριάνειο Βιβλιοθήκη, το Αδριανού Γυμνάσιον (κοντά στην Στοά του Αττάλου), περιέβαλε την πόλη με τείχος και κατασκεύασε το Αδριάνειο Υδραγωγείο, η δεξαμενή του οποίου στους πρόποδες του Λυκαβηττού έχει δώσει το όνομά της στη δεύτερη γνωστή πλατεία του Κολωνακίου. Όταν επισκέφτηκε την Ελευσίνα, όπου και μυήθηκε στα Ελευσίνια Μυστήρια, έκτισε τετράτοξη γέφυρα επί του ελευσινιακού Κηφισσού ποταμού, τα ερείπια της οποίας σώζονται ακόμα. Από ευγνωμοσύνη, οι Αθηναίοι έχτισαν προς τιμήν του την θριαμβευτική αψίδα που σήμερα ονομάζουμε Πύλη του Αδριανού.

Ο Αδριανός είχε την ιδέα να μεταφέρει νερό από την λίμνη Στυμφαλία στην Κόρινθο, κατασκευάζοντας υδραγωγείο κι ένα τεράστιο σύστημα σωληνώσεων μήκους 84 χιλιομέτρων. Το παραπάνω video παρουσιάζει με εντυπωσιακές λεπτομέρειες την πορεία του νερού και το σύστημα με το οποίο λειτουργούσε.

Ευχαριστούμε τους συντελεστές που μας έδωσαν την ευκαιρία να "ξεναγηθούμε" στο έργο.

"Ρήματα"

Όταν τα ρήματα εκτοπίζονται και άρχουν παντού
τα επίθετα, θετά παιδιά της συμμορφώσεως
και του διακοσμημένου ψεύδους, τέλματα
εκτείνονται εκεί όπου ο σπόρος έπιπτε ως
σπέρμα. Μα τότε, ω, τότε δικαιολογούνται -
τι λέγω, ευλογούνται όλου του κόσμου οι θυμοί.

Ανδρέας Εμπειρίκος

Επίδαυρος 1909

Από καρτ-ποστάλ της εποχής.

Ήρθε η σειρά της Ζήρειας;

Σας διαβεβαιώνω ότι δεν είναι η τσίκνα από τις ταβέρνες των Τρικάλων το σύννεφο που έκρυψε τη Ζήρεια. Ομίχλη είναι. Ένα πυκνό σύννεφο ομίχλης που σκεπάζει το βουνό του Ερμή, σαν να θέλει να το κρύψει από τους ανθρώπους, να το σώσει. Διότι τώρα που τα ορεινά χωριά της Κορινθίας βρίσκονται στην κορύφωση της τουριστικής τους "ανάπτυξης" (ταβέρνα-ξενοδοχείο, ξενοδοχείο-ταβέρνα), κι ενώ η πολιτιστική μας κληρονομιά ξεπουλιέται ξεδιάντροπα, πολύ φοβάμαι ότι ήρθε η σειρά της Ζήρειας...
Και πιο πολύ φοβάμαι γιατί θέλουν, λένε, να την προστατέψουν.

Παραδείγματα προς μίμησιν

(Στις φωτογραφίες λιθοδομές των Τρικάλων. Να υπάρχουν ακόμα άραγε; Πολύ αμφιβάλλω.)

Τα Τρίκαλα Θεσσαλίας, όπου στην αρχαιότητα ανθούσε η αρχαία πόλη Τρίκκη, έχουν πολλά κοινά σημεία με τα Τρίκαλα της Κορινθίας, πέρα από το όνομα. Διότι εκτός από το πασίγνωστο Ασκληπιείο, που βρισκόταν εκεί (όπως και στα Τρίκαλα Κορινθίας), γειτόνευαν με μια σημαντική πόλη, την Πέλιννα, όνομα που θυμίζει πολύ την Πελλήνη. Γι' αυτόν και πολλούς άλλους λόγους, είναι πολύ πιθανόν οι κάτοικοι των δύο Τρικάλων να είχαν κοινή καταγωγή. Άλλωστε είναι γνωστή η ιστορική εκδοχή σύμφωνα με την οποία οι κάτοικοι της αρχαίας Τρίκκης έφυγαν από τη Θεσσαλία και ήρθαν και έκτισαν τα Τρίκαλα, η οποία φαίνεται πολύ πιο πειστική από εκείνη που μιλά για τα τρία καλά της περιοχής. Βέβαια αυτά τα στοιχεία πρέπει να μελετηθούν συστηματικά για να δοθούν σοβαρές απαντήσεις.
Πάντως σε ολόκληρο το νομό Τρικάλων (Θεσσαλίας), όπως μαθαίνουμε, πνέει μια δημιουργική αύρα και όχι μόνο στον δήμο. Η αρχαιολογική εφορία δραστηριοποιείται και γίνονται σημαντικά πράγματα για την διάσωση και την ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων του νομού. Η παρακάτω είδηση δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (24/09/2009)


Επισκέψιμος ο αρχαιολογικός χώρος της Πέλιννας στα Τρίκαλα[24/09/2009] Το Βήμα

Επισκέψιμος είναι πλέον ο αρχαιολογικός χώρος της Πέλιννας στο νομό Τρικάλων μετά τα έργα ανάδειξης και αποκατάστασης, που πραγματοποιήθηκαν και ολοκληρώθηκαν στον παραπάνω χώρο.
Η αρχαία Πέλιννα ή Πελινναίον, πόλη της τετράδος Εστιαιώτιδος, απλωνόταν στην αριστερή όχθη του Πηνειού ποταμού, στη δυτική Θεσσαλία, ανάμεσα στην Τρίκκη και τη Φαρκαδόνα.
Σύμφωνα με τον Αρριανό, από την πόλη της Πέλιννας πέρασε, το 335 π.Χ., ο Μέγας Αλέξανδρος με το στρατό του, κατά την ξαφνική κάθοδό του εναντίον των Θηβαίων. Οι κάτοικοι της Πέλιννας ακολούθησαν τους Μακεδόνες σ' όλες τις επιχειρήσεις μέχρι το 191 π.Χ., όταν την πόλη κατέλαβαν οι Αθαμάνες με αρχηγό τον Αμύνανδρο, κατά τον Αντιοχικό πόλεμο. Μετά την κατάλυση της Μακεδονίας, το 168 π.Χ., επιβλήθηκε πλήρης ρωμαϊκή κυριαρχία, τόσο στη Θεσσαλία, όσο και την Μακεδονία.
Την πόλη ίδρυσε ο Πέλιννος, που ήταν γιος του Οιχαλιέα, από την πόλη του Ευρύτου Οιχαλία.
Η πρώτη αναφορά της Πέλιννας γίνεται από τον Πίνδαρο, που την αναφέρει ως πατρίδα του Ιπποκλή, ο οποίος νίκησε στα Πύθια, σε αγώνες διαύλου το 498 π.Χ. Οι αρχαίες μαρτυρίες και τα αρχιτεκτονικά λείψανα μας δίνουν πληροφορίες για τη ζωή της πόλης, κυρίως κατά τον 4ο αι. π.Χ. και τους μετέπειτα αιώνες.
Η Πέλιννα, στο α' μισό του 4ου αι. ακολουθούσε πολιτική αντίθετη προς τις Φερές, ενώ η Τρίκκη και η Φαρκαδόνα ανήκαν στην παράταξη των Φεραίων. Το 357 π.Χ., ύστερα από πρόσκληση των Αλευάδων της Λάρισας, κατέβηκε στη Θεσσαλία ο Μακεδόνας βασιλιάς Φίλιππος ο Β΄, που «απελευθέρωσε» τις θεσσαλικές πόλεις από την κυριαρχία των Φεραίων. Ο Φίλιππος ενίσχυσε την τείχιση και την οικοδόμηση της Πέλιννας και εγκατέστησε μόνιμη μακεδόνικη φρουρά.
Η αρχαία Πέλιννα, μετά τα μέσα του 4ου αι. π.Χ. επεκτάθηκε και οχυρώθηκε με ισχυρό τείχος. Το τείχος αυτό κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις αρχές της πολεμικής τέχνης των ύστερων κλασικών και πρώιμων ελληνιστικών χρόνων, κατά το ισόδομο τραπεζιόσχημο σύστημα τειχοδομίας.
Οι οριζόντιοι γωνιόλιθοι, από ντόπιο λευκόφαιο ασβεστόλιθο από τα λατομεία της περιοχής, έχουν τις μακρές πλευρές οριζόντιες και εντελώς παράλληλες, ενώ οι στενές πλευρές είναι ακανόνιστες και διατάσσονται αριστερά ή δεξιά από μια νοητή κατακόρυφη γραμμή. Η εξωτερική επιφάνεια των λίθων είτε έχει αδρή επεξεργασία λάξευσης με χοντρό βελόνι ή αφέθηκε σε πολλές περιπτώσεις, εντελώς ακατέργαστη.

Φίλοι μας πληροφορούν ότι έχουν ήδη γίνει ξεναγήσεις των σχολείων από τον ίδιο τον έφορο της ΛΔ Εφορίας Αρχαιοτήτων, που διεξάγει τις ανασκαφές.

Πείτε μου τώρα, πως να μη πάει το μυαλό μου σ' εκείνη την κατακαημένη την Πελλήνη, την αφύλακτη και λεηλατημένη., που δεν της χαλαλίζουν όχι μελέτη, αλλά ούτε... συρματόπλεγμα.

Και σας ρωτώ: Μήπως πρέπει να δραστηριοποιηθούμε, να ανοίξουμε ένα λογαριασμό σε μια τράπεζα και να πράξουμε τα δέοντα μόνοι μας (τυπικότατα με άδειες κλπ), όπως έχουν κάνει και σε άλλα μέρη;

Οι Δον Κιχώτες - Κώστας Καρυωτάκης σε μουσική του Θ. Μικρούτσικου

Φωτιές παντού

'Οταν κοκκίνησε η μέρα από την ντροπή...

Η φύση, οι άνθρωποι, το μέλλον των παιδιών μας, όλα θυσία στο βωμό του κέρδους και του κοντόφθαλμου συμφέροντος. Εμπρός λοιπόν κάψτε τα όλα! Χτίστε στη θέση τους πολυόροφες πολυκατοικίες και βίλλες. Υπάρχουν πολλοί ενδιαφερόμενοι για ακίνητα στην Αττική. Τα υπάρχοντα κτίρια δεν επαρκούν για να καλυφτεί η ζήτηση. Τί σημασία έχει που είναι ακριβά; Το χρήμα αποκτάται εύκολα αν έχεις ελαστική συνείδηση. Ακόμα πιο εύκολα αν δεν έχεις καθόλου συνείδηση. Μεγάλες κομπίνες, κρατικές εργολαβίες, δάση άλλων νομών που πωλούνται, γιατί ήταν λέει κτήματα πατρογονικά, μίζες και τόσοι άλλοι τρόποι.... Αλλά όταν τα μεγάλα σχέδιά σας πραγματοποιηθούν και γίνετε πλούσιοι, αγοράστε μεγάλες δεξαμενές και πολύ, πάρα πολύ οξυγόνο για να φτάσει για τα παιδιά και τα εγγόνια σας. Είναι βέβαιο ότι δεν θα υπάρχει αρκετό...

Όσο για σας κύριοι υπουργοί και λοιποί κρατικοδίαιτοι χαραμοφάηδες, αν είχατε φιλότιμο θα έπρεπε να είχατε αυτοκτονήσει. Τουλάχιστον, παραιτηθείτε!

Πρόβα από τους "Όρνιθες" του Κουν

http://www.youtube.com/watch?v=MywJSm

Αριστοφάνη "Όρνιθες"

http://www.youtube.com/watch?v=vpHJlNsJCDc

Κάτι ακόμα να πω...

Ένα από τα ωραιότερα ευρήματα της ανασκαφής του Α. Ορλάνδου ήταν αυτό το ψηφιδωτό δάπεδο. Σύμφωνα με την έκθεση του ιδίου, το ψηφιδωτό βρέθηκε 200 μ περίπου δυτικά του χωριού, σε κτήμα ιδιοκτησίας του κ. Ι. Δέμη. Έχει διαστάσεις 2,70Χ2,70 μ και είναι φτιαγμένο με φυσικές στρογγυλές ψηφίδες, διαμέτρου 0,007, χρώματος κυρίως λευκού και κυανού με λίγες ερυθρές και κίτρινες. Παριστάνονται τέσσερις λευκοί καρχαρίες στις γωνίες και στο κέντρο ένα κουλουριασμένο θαλάσσιο φίδι. Μικρότεροι θαλάσσιοι οργανισμοί κι ένας μικρός καρχαρίας συμπληρώνουν τα κενά των πλευρών
Η κίνηση των καρχαριών στο γαλάζιο φόντο, που δηλώνει την θάλασσα, έχει χορευτικό συγχρονισμό και χάρη. Η σύνθεση αν και συμμετρική είναι ελεύθερη και γεμάτη ζωντάνια.
Η κατασκευή του δαπέδου είχε γίνει με μεγάλη επιμέλεια και κατά την γνώμη του μεγάλου αρχαιολόγου είναι εφάμιλλο αυτών των ψηφιδωτών που βρέθηκαν στον ναό του Διός στην Ολυμπία, των οικιών της Δήλου, αλλά και της Ολύνθου. Δυστυχώς το ένα τρίτο της επιφάνειας του ψηφιδωτού είχε καταστραφεί από άροτρο.
(Κανείς δεν γνωρίζει που βρίσκεται το ψηφιδωτό σήμερα).




Η θέα από την ακρόπολη της αρχ. Πελλήνης είναι προνομιακή. Κι επειδή οι κατακτητές εναλλάσσονταν, όλοι βρήκαν τρόπους να την αξιοποιήσουν. Οι Φράγκοι έκτισαν τετράγωνο φρούριο με στρογγυλούς πύργους στις γωνίες να εποπτεύουν τα περάσματα και την θάλασσα. Όμως στην βόρεια άκρη του λόφου υπάρχουν και τα ερείπια μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Προφανώς σ' αυτή την εκκλησία οφείλεται η ονομασία Τσέρκοβα και Τσέρκοβι, αφού στα σλάβικα η λέξη σημαίνει εκκλησία. Η ονομασία αυτή επεσκίασε και το όνομα της Πελλήνης. Με αποτέλεσμα στον κατάλογο του Γεωργίου Γεμιστού ή Πλήθωνα αναγράφεται¨Πελλήνη η νυν Κέρκοβα". Στην κορυφή της ακρόπολης υπάρχουν επίσης υστερορωμαϊκά κατάλοιπα και χαμηλότερα προς τα ΝΔ εντοπίστηκε ημικυκλική κατασκευή με τρεις σειρές εδωλίων και διάμετρο 13,80 μ., που ο Α. Ορλάνδος περιέγραψε ως "θεατροειδή εξέδρα"
Η αρχαία Πελλήνη ήταν κτισμένη στις δύο πλαγιές του βουνού και είχε δύο εισόδους: μια από τον δρόμο που οδηγούσε στο επίνειό της, το λιμάνι των Αριστοναυτών, κι άλλη μία, που έβλεπε προς τα Τρίκαλα, στην σημερινή θέση ¨Πόρτες". Ο Παυσανίας επισκέφτηκε την πόλή δύο φορές και κάθε φορά ερχόταν από άλλο δρόμο. Στην πορεία του από τους Αριστοναύτες στην Πελλήνη αναφέρει ότι το πρώτο που συναντά κάποιος είναι το άγαλμα του Δολίου Ερμή και μετά το ιερό της Αθηνάς. Στο ναό της Αθηνάς υπήρχε χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς, νεανικό έργο του Φειδία. Κάτω από τον ναό υπήρχε σπηλιά, η υγρασία της οποίας συντηρούσε τα μέρη του αγάλματος που ήταν από ελεφαντόδοντο.
Κατά τις ανασκαφές του Α. Ορλάνδου (1931-32)στη Σεντερίνα, βρέθηκε σε βάθος 0,50 μ.το κρηπίδωμα του ναού που είχε μήκος 18 μ.και διάφορα άλλα σπαράγματα:μετόπες, τρίγλυφα, ένω δωρικό κιονόκρανο κλπ. Ο αρχαίο ναός μετατράπηκε από τους Φράγκους σε χριστιανικό αφιερωμένο στην Αγία Ειρήνη (Σάντα Ιρίνα), από όπου και η σημερινή ονομασία. Φαίνεται επίσης ότι για κάποιο διάστημα χρησιμοποιήθηκε ως κοιμητήριο, όπως έδειχναν ίχνη στην αψίδα του ιερού και οι χριστιανικοί τάφοι που είχαν ανοιχτεί στους λίθους του αρχαίου κρηπιδώματος. Σε ένα από αυτούς τους τάφους βρέθηκε καλοδουλεμένη χάλκινη αλυσίδα κανδήλας ή πολυκάνδηλου, που ο αρχαιολόγος κατέθεσε στο Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας.
Άραγε όλα αυτά ξανασκεπάστηκαν και περιμένουν;
Το 1874 ο περιηγητής Λούτβιχ Σαλβατόρ έγραφε:
"Από το Μοναστήρι ο δρόμος προς τη Ζούγρα πηγαίνει επάνω από το διάσελο, ανάμεσα από πεύκα, και βλέπουμε την κοιλάδα του Ξυλοκάστρου, απέναντι στην οποία προβάλλει ένας ισχυρός πυκνός όγκος, όπως εκείνος ο οποίος εκτείνεται μεταξύ του βουνού της Παναγίας και του Πιτσαδέικου, στρογγυλός και κατά το μεγαλύτερο μέρος καλλιεργημένος, που εκτείνεται προς τα επάνω ενώ προς τα κάτω κλείνει από μια στενή χαράδρα. Επί της αριστερής πλαγιάς αυτής της κοιλάδας, ένα μονοπάτι οδηγεί προς τη Γελήνι, ένα χωριό με 300 σπίτια, σχεδόν τρεις ώρες απόσταση από το Λουτρό. Πάνω από αυτό υψώνεται το Μαύρο Όρος του Γεληνιού, το αρχαίο Χελυδόριο, με ψηλές μερικώς χιονισμένες πλευρές. Στις πλαγιές της δεξιάς πλευράς και δεσπόζουσα επί της κοιλάδας του Ξυλοκάστρου βρίσκεται η Ζούγρα. Πριν φθάσει κανένας σ’ αυτήν, βλέπει ένα μονοπάτι που βγάζει στην πηγή Σκυδερίνα με απαγωγό γούρνα και σκάφη από μια εσκαμμένη αρχαία κολώνα μπροστά, κοντά στην οποία είναι μια μεγάλη συκιά".
Τόσα χρόνια αργότερα, βλέπουμε ακριβώς την ίδια εικόνα: η αρχαία κολώνα, η βρύση και η συκιά. (Δείτε φωτο σε παλαιότερη ανάρτηση). Τελικά, παρά τα μεγάλα λόγια που ακούγονται, δεν πρέπει να είμαστε και πολύ προοδευτικός λαός...


Και συνεχίζει ο περιηγητής: "Κοντά στο ανώτερο τμήμα του χωριού βρέθηκε τελευταία ένας μεγάλος θησαυρός. Όλη η πλαγιά προς τα πίσω δείχνει ίχνη ερειπίων στον περίγυρο, σε σειρές ακόμη τοποθετημένα τμήματα αγκωναριών, πάνω από τα σπίτια ένα παλαιό μισοχωμένο πηγάδι, θραύσματα αγγείων, ενώ στην εκείθεν πλαγιά προς τα πίσω βρίσκονται υπολείμματα ενός τείχους από πέτρες. Μαργελώδεις μάζες υπέρκεινται των κροκαλοπαγών, από τις οποίες είναι κατασκευασμένα τα αγκωνάρια. Δίπλα σε ένα σπίτι του χωριού στέκεται ως γωνιόλιθος ένα αγκωνάρι με κλαδίσκους και φύλλα επάνω και την ελληνική επιγραφή Αριστορέτα (Aristoreta) από κάτω".

Όπως και σήμερα... Ερείπια επί ερειπίων και θραύσματα επί θραυσμάτων... μέχρι να εξαφανιστούν κι αυτά.

(Στην τελευταία φωτογραφία το ...εύρημα).

Υπάρχει ελπίδα...

Οι «Φίλοι των Τρικάλων» έκαναν την γενική τους συνέλευση την περασμένη Κυριακή 12 Ιουλίου με μεγάλη επιτυχία. Τα μέλη και οι φίλοι του συλλόγου συγκεντρώθηκαν στο ξενοδοχείου του κ. Βλάση Πολυχρονόπουλου, που ως μέλος του συλλόγου, παραχώρησε ευγενικά το συνεδριακό κέντρο για την εκδήλωση, η οποία εξελίχθηκε σε πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση ανθρώπων που μοιράζονται τις ίδιες ανησυχίες.
Η πρόεδρος και ψυχή του συλλόγου κ. Λίτσα Βαρβιτσιώτη είχε προβλέψει και την παραμικρή λεπτομέρεια. Στην ομιλία της περί των πεπραγμένων του συλλόγου, ο οποίος παρά την νηπιακή του ηλικία παράγει έργο, ανέφερε ότι: καθαρίστηκαν ρέματα, φυτεύτηκαν δέντρα, έγινε αγώνας για την διάσωση δάσους που το απειλούσαν οι καταπατητές κι εργάζεται με σκοπό την συντήρηση των αρχαίων μονοπατιών. Αν προσθέσουμε και τις προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα λαογραφικό μουσείο των Τρικάλων στο αρχοντικό Νοταρά, φανερώνονται οι λόγοι για τους οποίους η κ. Βαρβιτσιώτη συνεχώς ψάχνει, παρακαλεί, γράφει, διαβάζει, τρέχει, φυτεύει, κόβει, καθαρίζει ρέματα και δρόμους, και γενικά «καθαρίζει» για τα Τρίκαλα, όσο λίγοι συμπατριώτες της.
Συζητήθηκαν τα οικονομικά του συλλόγου, στα οποία επικρατεί υποδειγματική τάξη και ορίστηκαν οι στόχοι του. Οι απουσίες που σημειώθηκαν, άλλες δικαιολογημένες κι άλλες αδικαιολόγητες, δεν εμπόδισαν στο παραμικρό την συνέλευση και την πολιτισμένη συζήτηση για όσα απασχολούν τα Τρίκαλα. Τα θέματα αυτά πρέπει να συζητούνται, δεν γίνεται να αποσιωπηθούν. Την απουσία των Τρικαλιτών κάλυψαν φίλοι από την Αθήνα και την Κόρινθο που ήρθαν ειδικά για την συνέλευση. Υπήρχαν ιδέες για δράση, με γνώμονα τον πολιτισμό και την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και του φυσικού κάλλους του τόπου, που έχουν βρεθεί στο στόχαστρο του εύκολου κέρδους εξ αιτίας της έλλειψης κρατικής μέριμνας και της αμάθειας του κόσμου.
Οι «Φίλοι των Τρικάλων» δεν επιδιώκουν κάτι περισσότερο ή λιγότερο από αυτά που το ίδιο το κράτος κατοχυρώνει και υποχρεώνει τους πολίτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να πράττουν. Αυτά πρέπει να ισχύσουν και στη χώρα μας, αν θέλουμε να μη θεωρούμαστε «μπανανία».. Διότι ως γνωστόν όταν το δωμάτιο χρεώνεται με ελβετικές τιμές, ο πελάτης ανοίγοντας το παράθυρο θέλει να βλέπει δάσος και όμορφη θέα. Δεν πληρώνει για να βλέπει τον τοίχο του απέναντι ξενοδοχείου και πάει αλλού. Τα ρέματα δεν μπαζώνονται για να μεγαλώσει το μερίδιο των κληρονόμων του πατρικού σπιτιού, οι βρύσες δε αγοράζονται, ούτε πωλούνται. Σην Ιταλία για παράδειγμα έχουν συντηρήσει και το παραμικρό μεσαiωνικό βρυσάκι και το έχουν κάνει τουριστικό, fontana di τάδε.. Αυτή είναι επένδυση για το παρόν και το μέλλον και δίνει αξία σε όλη την γύρω περιοχή. Αντιθέτως στα Τρίκαλα θεωρούν πρόοδο την καταστροφή και την τσιμεντοποίηση. Η αρχή έχει γίνει. Όλοι λένε «πάνε χάλασαν τα Τρίκαλα», κι έχουν δίκιο. Έχει γίνει καταστροφή.
Το αισιόδοξο γεγονός είναι ότι στην συνέλευση έγινε σαφές ότι υπάρχει πλήρης συμφωνία απόψεων των παρόντων μελών, αλλά και των φίλων του συλλόγου να συνεχίσουν να αγωνίζονται για την διάσωση «των ιερών και οσίων» των Τρικάλων, που έχουν βγει στο σφυρί.
Στο τέλος της συνέλευσης η κ. Βαρβιτσιώτη χάρισε στις κυρίες μπουκετάκια άγριας λεβάντας και μοσχοβόλησε ο τόπος. Όσο ανθίζει η άγρια λεβάντα στα Τρίκαλα, υπάρχει ακόμα ελπίδα.

Το Δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα και η Πελλήνη

Το σχέδιο του Carrey και η αναπαράσταση του δυτικού αετώματος.

Η διάταξη των σωζόμενων μορφών από τα αριστερά προς τα δεξιά είναι η εξής: Κηφισσός, Κέκρωψ - Πάνδροσος, Ερμής, Αθηνά, Ποσειδών, Αθηνά, Ίρις, Αμφιτρίτη, Ωρείθυια, δύο γυναικείες μορφές, Ιλισσός, Καλλιρρόη.

Σήμερα που τα φώτα της επικαιρότητας είναι στραμένα στο Μουσείο της Ακρόπολης της Αθήνας και τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, ας προσθέσουμε και μια μικρή λεπτομέρεια του μύθου, που είναι ελάχιστη γνωστή: Το όνομα της Πελλήνης στον μύθο της Αθηνάς.
Το δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα είχε ως θέμα του τη φιλονικία του Ποσειδώνα με την Αθηνά.Όλοι θυμόμαστε τον μύθο που μάθαμε στο σχολείο:
Η Αθηνά φιλονίκησε με τον Ποσειδώνα, για το ποιος από τους δυο θα γίνει ο προστάτης των Αθηνών και θα δώσει το όνομά του στην πόλη. Ο Κέκροπας που ήταν τότε βασιλιάς της Αθήνας πρότεινε να διαγωνιστούν ποιος θα προσφέρει το πολυτιμότερο δώρο στην πόλη. Ο αγώνας έγινε επάνω στον βράχο της Ακρόπολης. Κριτές ήταν οι υπόλοιποι δέκα θεοί και μάρτυρας ο Κέκροπας.
Πρώτος ο Ποσειδώνας κτύπησε με την τρίαινά του το βράχο κι αμέσως ανάβλυσε νερό που σχημάτισε μια λίμνη, την "Ερεχθηίδα θάλασσα". Οι άνθρωποι χάρηκαν, αλλά όταν το δοκίμασαν είδαν ότι ήταν αλμυρό. Ο Ποσειδώνας, για να τους ευχαριστήσει, ξανακτύπησε την τρίαινα πάνω στον βράχο και πετάχτηκε ένα κάτασπρο άλογο. Ύστερα ήρθε η σειρά της Αθηνάς. Κτύπησε η θεά της σοφίας τον βράχο με το κοντάρι της και μια ελιά φύτρωσε πάνω στο βράχο και άπλωσε τα κλαδιά της γεμάτα καρπό. Όλοι συμφώνησαν ότι το δώρο της Αθηνάς ήταν πιο χρήσιμο για την πόλη και η πόλη πήρε το όνομα της θεάς, κι ονομάστηκε Αθήνα.
Η θεά Αθηνά συνδέεται με την Αθήνα και με το μύθο του Εριχθόνιου. Σύμφωνα με τον μύθο, κάποτε η Αθηνά επισκέφτηκε τον Ήφαιστο, που όμως είχε χωρίσει με την Αφροδίτη, που συνέχεια τον απατούσε. Ο Ήφαιστος ήθελε να την αντικαταστήσει και όταν είδε την Αθηνά άρχισε να την κυνηγάει. Τρομαγμένη η θεά, άρχισε να τρέχει, αλλά ο Ήφαιστος, αν και ήταν κουτσός, την πρόλαβε και την πήρε στην αγκαλιά του. Η Αθηνά πάλεψε και του ξέφυγε, αλλά ο Ήφαιστος από τον πόθο του της έβρεξε το πόδι. Αηδιασμένη η Αθηνά σκουπίστηκε με μια τούφα μαλλί και την πέταξε καταγής. Απ' την τούφα αυτή και από τη Γη γεννήθηκε ο Εριχθόνιος, που η θεά τον φρόντισε σαν γιο της. Έβαλε το βρέφος σ΄ένα πανέρι που το φύλαγαν δυο φίδια και το έδωσε στις κόρες του βασιλιά της Αθήνας Κέκροπα, την Έρση, την Πάνδροσο και την Άγλαυρο να το φυλάνε, αλλά τους απαγόρεψε να το ανοίξουν. Μετά η θεά πήγε στην Πελλήνη για να φέρει ένα βουνό και να το βάλει μπροστά στην Ακρόπολη σαν προτείχισμα.
Η Πάνδροσος υπάκουσε στις εντολές της θεάς, ενώ οι αδερφές της, γεμάτες περιέργεια άνοιξαν το πανέρι και είδαν το παιδί περιτριγυρισμένο από τα φίδια. Τρόμαξαν τόσο πολύ που γκρεμίστηκαν από τα βράχια της Ακρόπολης. Ένα πουλάκι, μια κουρούνα, ανήγγειλε στην Αθηνά την είδηση. Η θεά θύμωσε τόσο πολύ που πέταξε μακριά το βουνό που κουβαλούσε. Είναι ο σημερινός Λυκαβηττός. Μετά καταράστηκε την κουρούνα να μην ξαναπλησιάσει στην περιοχή της Ακρόπολης.
Ο Εριχθόνιος μεγάλωσε μέσα στον ιερό περίβολο του ναού της Αθηνάς, στην Ακρόπολη, κι όταν μεγάλωσε, ο Κέκροπας του έδωσε την εξουσία. Λένε ότι το σώμα του Εριχθόνιου τελείωνε σε ουρά φιδιού. Η Πάνδροσος ίσως να ήταν παρούσα στη φιλονικία μεταξύ Αθηνάς και Ποσειδώνα, γι' αυτό και τη βλέπουμε στο δυτικό αέτωμα μαζί με τον πατέρα της τον Κέκροπα.



Το δυτικό αέτωμα σωζόταν σχεδόν ακέραιο μέχρι το 1674, χρονολογία που το σχεδίασε ο J. Carrey. Μετά την έκρηξη της οβίδας του Μοροζίνι και μέχρι την αρπαγή των γλυπτών από τον Έλγιν αρκετά αγάλματα κομματιάστηκαν. Ο Έλγιν αφαίρεσε τα περισσότερα αγάλματα και άφησε το σύμπλεγμα του Κέκροπα με την Πάνδροσο και την Καλλιρρόη. Ο Ιλισσός, δύο κομμάτια από δύο γυναικείες μορφές και κάποια θραύσματα από τα πρόσωπα των αλόγων είχαν ήδη πέσει και βρέθηκαν αργότερα κατά τη διάρκεια των ανασκαφών.

Νικηφόρου Βρεττάκου "Λόγος σε Συνέδριο για τη Μόλυνση του Περιβάλλοντος"

Πριν μολυνθεί η ατμόσφαιρα, κύριοι, θα πρέπει να είχε

κάτι άλλο μολυνθεί. Πως κι από ποιά σαπρόφυτα

ή μικρόζωα να ξεκίνησε η σήψη της γης, κανείς,

δεν μπορεί ίσως να το ειπεί με ακρίβεια. Είναι πολύ

δύσκολο πράγμα η ιστορία. Να άρχισε τον καιρό

που πολεμούσαν οι Ευρωπαίοι στην Κίνα υπέρ του οπίου

και του Χριστού; Ή τον καιρό που αμπάριαζαν τους Μαύρους

σαν τα ξερά δαμάσκηνα, τους ξεμπάρκαραν

στις παραλίες σωρούς και τους πουλούσαν

προς δέκα σέντζια τον καθένα; Πριν; Έπειτα; Χθες;

όταν εκείνος ο φριχτός επιχειρηματίας

του Άδη, με τα υψικάμινα κρεματόρια, ισχυριζόταν

ότι τον έπλασε ο Θεός κι ότι αυτός προγραμμάτισε

το πεπρωμένο του στη γη, ενώ είναι αναμφισβήτητο

πως ο Θεός δεν έπιασε ποτέ σκατά στα χέρια του;



Τί υπόσχεση να δώσουμε τώρα, κύριοι, στα ψάρια;

Θα το μπορούσαμε ασφαλώς σήμερα, αν εγκαίρως

απομονώνονταν οι μολυσμένοι οργανισμοί,

αν κόβονταν τ' ακάθαρτα χέρια, αν αδειαζόταν

το Άγαλμα της Ελευθερίας εγκαίρως από τα σάπια

αίματα που έχει μέσα του. Δύσκολο τώρα

να προβλεφθεί το τι θα γίνει. Πάντως κι επειδή

δεν πρέπει να μην έχουμε ελπίδες, κάτι πρέπει

να κάνουμε. Κάπου να καταφύγουμε.

Να ενεργούμε πάντως. Πάμε στους Δελφούς.



(5 Ιουνίου - Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος)

Άνοιξη στην Πελλήνη

Δεύτερη μέρα του Πάσχα. Ανεβαίνουμε με τα πόδια στο χώρο που κάποτε ήταν κτισμένη η ακρόπολη της αρχαίας Πελλήνης για να ξεναγήσουμε φίλους από το εξωτερικό. Τα ανοιξιάτικα αγριολούλουδα μοσχοβολούν. Ανάμεσά τους ξεπροβάλλουν τα αρχαία ερείπια του τετράγωνου ενετικού φρουρίου, που οι στρογγυλοί του πύργοι, ένας σε κάθε γωνία, επόπτευαν την περιοχή. Παρατηρώ τα χαλάσματα και διαπιστώνω ότι κάθε φορά που έρχομαι τα μεγάλα "κομμάτια" είναι όλο και πιο λίγα. Αλλά και γιατί να μην είναι; Ποιός να τα φυλάξει; Οι κάτοικοι ή η εφορεία αρχαιοτήτων; Φαίνεται ότι ήταν η μοίρα των «Παλατιών» της Πελλήνης να κομματιαστούν, πρώτα για να κτιστούν τα γειτονικά χωριά και ύστερα για να στολίσουν τους κήπους των πετρόκτιστων γιαλαντζί-αρχοντικών που ξεφυτρώνουν παντού.

Η πέτρινη καμάρα ενός ενετικού, όπως δείχνει, παράθυρου σχηματίζει μια υπέροχη καμπύλη ανάμεσα στη χαμηλή βλάστηση. Αυτό πρώτη φορά το βλέπω... ίσως και τελευταία. Λίγο πιό πέρα ξεχωρίζει μέρος από το στεφάνι ενός μεγάλου πιθαριού, αποκολλημένο και σπασμένο σε τρία κομμάτια. Κι αυτό καινούργιο. Ο κόσμος σκάβει πυρετωδώς...

Σπόνδυλοι κιόνων, η αιώνια σκουριασμένη κλούβα (γιατί την έχουν εκεί άραγε;) με τους αρχαϊκούς κίονες και οι πέτρες που κι αυτές όλο και λιγοστεύουν... Τι να γίνει υπάρχει οικοδομικός οργασμός στην περιοχή... Πιο κάτω απλώνεται το θέατρο. Ο χώρος έχει ακόμα καλή ακουστική. Τα κουδουνάκια των προβάτων που βόσκουν εκεί που κάποτε βρισκόταν η αρχαία σκηνή αντιλαλούν στην κορυφή του λόφου. Τα βλέπουμε να απομακρύνονται και την ίδια στιγμή τα μάτια μας πέφτουν σε τρεις τρύπες φρεσκο-σκαμμένες στο καταπράσινο χαλί της φύσης. Ανοιγμένες σε κανονικές αποστάσεις, στην ευθεία του θεάτρου, δείχνουν ότι οι κλέφτες δεν χάνουν τον καιρό τους. Οι ξένοι φίλοι μας είναι κατάπληκτοι. Ρωτούν γιατί αφήνουμε αφύλακτα σημαντικά αρχαιολογικά μνημεία.Άντε να τους εξηγήσεις τώρα... Φαντάσου να μάθουν ότι ο φύλακας περνάει μια φορά την εβδομάδα. Θα μας περάσουν για τρελλούς. Αλλάζουμε κουβέντα και προτείνουμε να τους οδηγήσουμε την Σεντερίνα.

Κατηφορίζουμε ανάμεσα στ’ αμπέλια. Δεξιά μας το νεκροταφείο. Σ’ αυτή την πλαγιά ήταν, εκτός από τον ναό της Αθηνάς, τα ιερά της Αρτέμιδος Σώτειρας, του Διονύσου, του Απόλλωνα… Γι’ αυτό και στο πλάι του δρόμου υπήρχαν, μέχρι πριν λίγους μήνες, αμέτρητα σπαράγματα κτισμάτων. Παρατηρώ ότι ο αριθμός τους έχει αισθητά μειωθεί. Ούτε όστρακα δεν βλέπεις πια.. Φαίνεται ότι ο ρυθμός «εργασίας» έχει εντατικοποιηθεί τον τελευταίο καιρό. Τι ντροπή…

Το κελάρυσμα της πηγής διαλύει τις μαύρες μας σκέψεις. Η συκιά που αναφέρει ο περιηγητής Λούτβιχ Σαλβατόρ το 1874 υπάρχει ακόμα. Οι ραβδώσεις ενός αρχαίου κίονα στερεώνουν τους σκουριασμένους σωλήνες του νερού. (Ελληνική ευρηματικότητα!) Εξηγούμε στους ξένους μας ότι η πηγή είναι αρχαία. Η υγρασία της συντηρούσε το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς, νεανικό έργο του Φειδία, που βρισκόταν στον ναό, ο οποίος ήταν κτισμένος ακριβώς αποπάνω. Έπειτα έγινε χριστιανική εκκλησία. Οι ενετοί κατακτητές τον μετέτρεψαν σε καθολική εκκλησία αφιερωμένη στην Αγία Ειρήνη, την Σάντα Ιρίνα, εξ ου και το σημερινό όνομα Σεντερίνα.

Ο κατηφορικός χωματόδρομος που περνά μπροστά από την πηγή συμπίπτει σε πολλά σημεία με τον αρχαίο δρόμο που οδηγούσε στο λιμάνι των Αριστοναυτών. Η περιγραφή που έχουμε από τον Παυσανία είναι εντυπωσιακή. Αγάλματα και μνημεία ηρώων κοσμούσαν τον δρόμο αυτό μέχρι το λιμάνι. Όλα χαμένα τώρα πια.

Πίσω από το βουνό αχνοφέγγει η θάλασσα κι απέναντι ο χιονισμένος Παρνασσός λάμπει στο μεσημεριάτικο φως. Δυτικά η Ζήρεια κάτασπρη κι αυτή. Κάνουμε μεταβολή κι ανηφορίζουμε σιωπηλοί το δρόμο της επιστροφής, ο καθένας βυθισμένος στις σκέψεις του.

Ω γλυκύ μου έαρ...

Ω γλυκύ μου έαρ,

γλυκύτατόν μου τέκνον,

πού έδυ σου το κάλλος;

...

Η δάμαλις τον μόσχον,

εν ξύλω κρεμασθέντα,

ηλάλαζεν ορώσα

....

Ω φως των οφθαλμών μου,

γλυκύτατόν μου τέκνον,

πώς τάφω νυν καλύπτη;.

Η Πελλήνη περιμένει...

Το Α΄Διεθνές Αρχαιολογικό Συνέδριο για την Κορινθία πραγματοποιήθηκε στις 26-29 Μαρτίου στο Λουτράκι, όπου σημαντικοί αρχαιολόγοι, έλληνες και ξένοι, μίλησαν για τα αποτελέσματα ανασκαφών σε πολλές περιοχές της Κορινθίας και της ΒΑ Πελοποννήσου, γενικότερα. Οι ομιλίες τους, στην πλειοψηφία τους εξαιρετικά ενδιαφέρουσες, μας καθήλωσαν για πολλές ώρες στα καθίσματα του Αλεξανδρείου Συνεδριακού Κέντρου, παράλληλα όμως μας θύμισαν "οικεία κακά".

Η περιπέτεια του θησαυρού των Αηδονιών στην οποία αναφέρθηκε η κ. Κ. Καζά-Παπαγεωργίου κατά την ωραιότατη ομιλία της για τις ανασκαφές στον Μυκηναϊκό Νεκροταφείο Αηδονιών Νεμέας, μας έκανε να σκεφτούμε ιστορίες που μεταφέρονται από στόμα σε στόμα για τους τάφους στην Πελλήνη και τα χρυσά κτερίσματα που ξέθαβαν οι δυνατές βροχές. Κι ο Klaus Tausend μιλώντας για τα παρατηρητήρια στα ορεινά περάσματα της Φενεατικής μας θύμισε τους λόφους των Τρικάλων, που κι αυτοί περάσματα φυλούσαν, αλλά δεν αξιώθηκαν μια μελέτη της προκοπής. Κι είναι πολλές οι ομοιότητες ανάμεσά τους...

Ύστερα είδαμε και την ελληνική πατέντα της βίλλας που είναι κτισμένη επάνω στο αρχαίο λιμάνι των Μαύρων Λιθαριών... Δεν ήταν λέει εκεί το λιμάνι... Μακάρι να μην ήταν...

Η έρημη και μόνη Πελλήνη μας, πουλημένη από δικούς και αγαπημένη από τους ξένους, "έλαμπε δια της απουσίας της", όπως έλεγαν οι παππούδες μας. Το όνομά της, όπως και του Μύσαιου, αναφέρθηκαν από την κ. Ντ. Κατσωνοπούλου στην ομιλία της με θέμα την περιήγηση του Παυσανία από την Ελίκη της Αχαϊας στους Αριστοναύτες της Κορινθίας. Η δεύτερη αναφορά έγινε από τον κ. Γιάννη Λώλο, καθηγητή Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στην εξαιρετική παρουσίαση των υποδειγματικών ερευνών που διεξάγει στο Βασιλικό. Κατά την προβολή ενός χάρτη της χώρας της αρχαίας Σικυώνας, όπου διαγράφονταν τα σύνορά της με τις άλλες πόλεις-κράτη της περιοχής διακρίναμε και το όνομα της Πελλήνης. Της Πελλήνης που μετά τον Ορλάνδο λησμονήθηκε από όλους.

Κι έτσι στο Α΄Αρχαιολογικό Συνέδριο για την Κορινθία, η Πελλήνη των "παλατιών", των ολυμπιονικών και των αμύθητων θησαυρών ήταν απούσα, όπως και το Μύσαιον και οι Αριστοναύτες. Ας ευχηθούμε, όταν θα γίνει το επόμενο, να έχει σωθεί κάτι από αυτήν.

Βελονιά και όνειρο

Αντιγράφω από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ on line:

Λεύκωμα «Παραδοσιακές βελονιές»
Aπό τη συλλογή του Θεάτρου «Δόρα Στράτου»

Της Δήμητρας Παπουτσοπούλου

Μόλις κυκλοφόρησε το λεύκωμα «Παραδοσιακές βελονιές από τη συλλογή του Θεάτρου «Δόρα Στράτου» της Δήμητρας Παπουτσοπούλου, 323 σελίδες με 323 εικόνες και 307 σχέδια για 128 βελονιές.
Είναι η πρώτη φορά που καταγράφονται οι βελονιές, και μάλιστα με τόσο αναλυτικό και γοητευτικό τρόπο. Δίνονται οδηγίες για το πώς γίνεται η καθεμιά, με σχέδια και φωτογραφίες.
Ολες οι βελονιές βρέθηκαν πάνω στα κοστούμια της συλλογής του Θεάτρου. Δέκα χρόνια χρειάστηκαν για την ετοιμασία ενός ογκώδους βιβλίου που δεν χορταίνεις να βλέπεις (και δεν αντέχεις να το κρατάς: ζυγίζει 2 κιλά !).

Πληροφορίες στα γραφεία του Θεάτρου: 210 324 4395 και 210 921 2866 βράδυ www.grdance.org mail@grdance.org

Ημέρα της ποίησης

Μονάχα με την ποίηση
Δε θα χαθούν ποτέ
Τα μεγάλα ιστιοφόρα της αυγής
Ούτε τα φώτα ούτε η χαρά
Ούτε τα δέντρα ούτε η νύχτα

Μονάχα με την ποίηση
Θα 'μαστε ακόμα ικανοί
Να βλέπουμε και ν' αγαπούμε
Να ονομάζουμε τα πράγματα
Με τις πιο καθημερινές λέξεις
Να λέμε το ψωμί ψωμί τη σκάφη σκάφη
Και μ' ένα βλέμμα να οδηγούμαστε
Σε μιαν αλήθεια οριστική

Μονάχα με την ποίηση
Θα μεγαλώσουνε τα στάχυα
Και τα στήθη των κοριτσιών
Το ποτάμι θ' απομείνει ποτάμι
Η θάλασσα θάλασσα
Κι ο ουρανός ουρανός

Μονάχα με την ποίηση
Θ' ανακαλύψουμε ξανά τ' αστέρια
Μέσα στις καπνοδόχες
Κι όλη τη θλίψη που ενδημεί
Στο βάθος των ματιών
Και θα μπορέσουμε να ξαναβρούμε
Το γενέθλιο χωριό μας
Παραχωμένο μες στα χιόνια

Μονάχα με την ποίηση
Θ' ανακαλύψουμε ξανά τον έρωτα
Και πατώντας από κλωνί σε κλωνί
Κι από ελπίδα σ' ελπίδα
Θα εγκαθιδρύσουμε
Την αγνή βασιλεία των φτερών

Τάκης Βαρβιτσιώτης

Henry David Thoreau

If a man walks in the woods for love of them half of each day, he is in danger of being regarded as a loafer. But if he spends his days as a speculator, shearing off those woods and making the earth bald before her time, he is deemed an industrious and enterprising citizen.

Ας φρόντιζαν

Σ’ ό,τι δουλειά με βάλουν θα πασχίσω
να είμαι στην χώρα ωφέλιμος. Αυτή είν’ η πρόθεσίς μου.
Αν πάλι μ’ εμποδίσουνε με τα συστήματά τους―
τους ξέρουμε τους προκομένους: να τα λέμε τώρα;
αν μ’ εμποδίσουνε, τι φταίω εγώ.

Θ’ απευθυνθώ προς τον Ζαβίνα πρώτα,
κι αν ο μωρός αυτός δεν μ’ εκτιμήσει,
θα πάγω στον αντίπαλό του, τον Γρυπό.
Κι αν ο ηλίθιος κι αυτός δεν με προσλάβει,
πηγαίνω παραευθύς στον Υρκανό.
[...]
Κ’ είν’ η συνείδησίς μου ήσυχη
για το αψήφιστο της εκλογής.
Βλάπτουν κ’ οι τρεις τους την Συρία το ίδιο.

Αλλά, κατεστραμένος άνθρωπος, τι φταίω εγώ.
Ζητώ ο ταλαίπωρος να μπαλωθώ.
Ας φρόντιζαν οι κραταιοί θεοί
να δημιουργήσουν έναν τέταρτο, καλό.
Μετά χαράς θα πήγαινα μ’ αυτόν.


Κ. Καβάφης

«Ας φρόντιζαν», 18-27, 29-36. Τα ποιήματα, Β΄. Ίκαρος Εκδοτική Εταιρία, 1991. 90-91.

Ποιητική

― Προδίδετε πάλι την Ποίηση, θα μου πεις,
Tην ιερότερη εκδήλωση του Aνθρώπου
Tην χρησιμοποιείτε πάλι ως μέσον, υποζύγιον
Tων σκοτεινών επιδιώξεών σας
Eν πλήρει γνώσει της ζημίας που προκαλείτε
Mε το παράδειγμά σας στους νεωτέρους.

― Tο τί δ ε ν πρόδωσες ε σ ύ να μου πεις
Eσύ κι οι όμοιοί σου, χρόνια και χρόνια,
Ένα προς ένα τα υπάρχοντά σας ξεπουλώντας
Στις διεθνείς αγορές και τα λαϊκά παζάρια
Kαι μείνατε χωρίς μάτια για να βλέπετε, χωρίς αυτιά
N' ακούτε, με σφραγισμένα στόματα και δε μιλάτε.
Για ποια ανθρώπινα ιερά μάς εγκαλείτε;

Ξέρω: κηρύγματα και ρητορείες πάλι, θα πεις.
Έ ναι λοιπόν! Kηρύγματα και ρητορείες.

Σαν π ρ ό κ ε ς πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις

Nα μην τις παίρνει ο άνεμος.


Μ.Αναγνωστάκης

(από το Όμως γιατί ξαναγυρίζουμε κάθε φορά χωρίς σκοπό στον ίδιο τόπο, Eρμής 2000)

Τί ανδρεία!... Θεέ μου!

Έχοντας περάσει μια πολύ δύσκολη εβδομάδα ανηφορίσαμε σήμερα το απόγευμα για τα Τρίκαλα να προλάβουμε την λιακάδα και να πάρουμε μια ανάσα. Αυτήν την ώρα μ' αρέσει να περνάω από τον δρόμο κοντά στο Ρέθι. Το γλυκό φως του απομεσήμερου πέφτει λοξά στα κλήματα και διαθλάται σε χίλια χρώματα, όμοια μ' εκείνα που έχουν κάνει το τοπίο της Τοσκάνης πασίγνωστο. Το πορτοκαλί και το κίτρινο μπολιάζουν το κόκκινο της φωτιάς και συνεχίζουν σε μύριες αποχρώσεις, πριν ακουμπήσουν στο πράσινο και σβήσουν στο κυπαρισσί.
Είναι απίστευτο πόσο μοιάζουν ορισμένα τοπία μεταξύ τους, μόνο που οι ομοιότητες σταματούν εδώ. Διότι η Τοσκάνη είναι Τοσκάνη, γι' αυτό και την στολίζουν ακόμα μεσαιωνικά κτίσματα στο χρώμα της ώχρας, ενώ εδώ τα δυό παλιά κτίσματα που υπήρχαν από τον καιρό της Τουρκοκρατίας... εκμοντερνίστηκαν. Οι πύργοι απέκτησαν ...βεράντες και άλλα ..."κομφόρ", το τοπίο έγινε πιο western με την προσθήκη της φάρμας με τα άλογα, κι εγώ έχασα την ευκαιρία να ονειρεύομαι κάθε φορά που περνάω.
Επιπλέον, σήμερα η επιστροφή στην πραγματικότητα έγινε ακόμα πιο απότομα, ενώ το τοπίο άρχισε να γίνεται και "γκραν γκινιόλ". Διότι αμέσως μετά τα άλογα, στέκονταν δύο "φυσιολάτρες" κουμπουροφόροι, εις εκ δεξιών και εις εξ ευωνύμων του δρόμου, στοχεύοντας πάνω από τα κεφάλια μας τα δύστυχα πουλιά. Κι επειδή πριν από λίγα χρόνια, στα Πιτσά, ένας παππούς παρά λίγο να μας στείλει για αιώνιες διακοπές, τηλεφώνησα την αστυνομία. Από εκεί έμαθα ότι επιτρέπεται το κυνήγι μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου (τι νόμος!), αλλά όχι κοντά σε δρόμους και κατοικημένες περιοχές, γι' αυτό θα έστελνε το δασαρχείο να τους κάνει παρατήρηση.
Κάτι είναι κι αυτό, θα πείτε. Έτσι είπαμε κι εμείς και ξαναγυρίσαμε μετά από μια ώρα περίπου, να δούμε αν έλεγαν αλήθεια. Λοιπόν, η εικόνα που αντικρύσαμε ήταν η εξής: οι δύο ένστολοι κουμπουροφόροι είχαν γίνει τέσσερεις (ίσως παραπάνω) και στέκονταν ανάμεσα στα κλήματα, στοιχημένοι ανά τρία μέτρα περίπου, με ανοιχτά πόδια, με τα μάτια στυλωμένα στον ουρανό και τις καραμπίνες έτοιμες στα χέρια. Περίμεναν, στημένοι σαν εκτελεστικό απόσπασμα, τα πουλάκια που έρχονταν να κουρνιάσουν στα χαμηλά, τώρα που η Ζήρεια είναι χιονισμένη, να τα υποδεχτούν με μαζικό πυρ. Ανατρίχιασα στην ιδέα ότι κάποια πουλιά σήκωναν τα φτερά τους γιά τελευταία φορά. Σε λίγο θα έπεφταν ματωμένα στο χώμα για να τα ψήσουν και να τα φάνε αυτές οι "μπυροκοιλιές". Φύγαμε με χαλασμένη διάθεση.
Δεν ξέρω αν τελικά ειδοποιήθηκε το Δασαρχείο, κι αν έκανε κάποια παρατήρηση. Αναρρωτιέμαι όμως, τί άνθρωπο είναι αυτοί, που μόλις βρουν λίγο χρόνο, αντί να μιλήσουν με τα παιδιά τους, τη σύντροφό τους, το σπίτι τους, θέλουν να σκοτώσουν για να εκτονωθούν; Κι εμείς πώς ανεχόμαστε αυτή την κτηνωδία και δεν τους στέλνουμε να εξεταστούν από ειδικούς ψυχιάτρους; Τί άλλο θέλουν να φάνε για να χορτάσουν; Την ψυχή μας; Αν είναι αμόρφωτοι και ακαλλιέργητοι, ας αναλάβει κάποιος την πρωτοβουλία να τους εκπολιτίσει και θα βρεθούν πολλοί άνθρωποι να βοηθήσουν. Όλοι ξέρουμε ότι όποιος μπορεί να σκοτώσει ζώο, μπορεί να σκοτώσει και άνθρωπο. Γιατί δεν τους σταματάμε και γινόμαστε συνένοχοι σε ένα έγκλημα;
Γυρίζοντας στην Αθήνα, έριξα μια ματιά στα blogs Lifo, από όπου αντιγράφω παρακάτω το post του/της blogger Vam33 με το ίδιο θέμα (20/02/2009)www.lifo.gr/blogs/nostos/15099#comment:

Κυνηγός: Ο ψυχοπαθής με την καραμπίνα
Χθες αποφάσισα να πάω μια βόλτα μετά την δουλειά μέχρι το σημείο που ενώνονται οι βράχοι. Ήταν γύρω στις τρεις το μεσημέρι , ο επαρχιακός δρόμος ήταν άδειος από αυτοκίνητα .Είναι ωραίο καμιά φορά να οδηγείς μόνος στους επαρχιακούς δρόμους χωρίς τους τουρίστες του σαββατοκύριακου. Άκουγα Quantic Soul Orchestra και το μυαλό μου είχε γεμίσει καλοκαιρινές εικόνες αν και ένα ψιλό χιόνι είχε πέσει το πρωί .

Δεν τρελαίνομαι για την φύση αλλά ακόμα και εγώ(σ.σ που θα αντάλλαζα «όλους τους έρημους δρόμους για ένα γεμάτο Mo Better » όπως έλεγα κάποτε σε ένα αθηναίο φίλο μου ) είχα μείνει άφωνος από την ομορφιά. Ξαφνικά εκεί που μόνος θαύμαζα την θέα πάνω από το ποτάμι ,εμφανίστηκε ένας άντρας .Φορούσε στολή παραλλαγής , είχε λυμένα μακριά μαλλιά , άγριο βλέμμα και στον ώμο Καραμπίνα .Θύμιζε περισσότερο αμερικανό serial Killer παρά έλληνα κυνηγό. Χωρίς να πει κουβέντα μου έριξε μια άγρια ματιά λες και το περίεργο θέαμα ήμουν εγώ και όχι αυτός .Συνέχισε να περπατά στο μονοπάτι κοιτώντας ψηλά , έτοιμος για δράση.

Στην επιστροφή κατά μήκος του δρόμου είχαν παραταχθεί πέντε κυνηγοί περιμένοντας τα θύματα. Ο άδειος πριν λίγα λεπτά επαρχιακός δρόμος τώρα θύμιζε εμπόλεμη ζώνη. Η διάθεση μου χάλασε και από μέσα άρχισα να καταριέμαι την ώρα και την στιγμή που ήρθα. Χίλιες φορές να είχα καθίσει το απόγευμα μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή παρά να έκανα την βόλτα


Υ.Γ1

Το κυνήγι δεν είναι χόμπυ. Είναι μια μορφή ψυχασθένειας . Δεν χρειάζεται να είσαι γιατρός για να το καταλάβεις


ΥΓ2

Περισσότερο άρρωστος από τον επαρχιώτη που κυνηγά ότι βρει είναι ο αθηναίος κυνηγός. Αυτά τα νούμερα που μαζεύονται σε παρέες , πληρώνουν δήθεν φυσιολατρικά πακέτα και νομίζουν ότι κάνουν κάτι εναλλακτικό επειδή τρώνε στα κάρβουνα τις μπεκάτσες που σκότωσαν


ΥΓ3
Το επιχείρημα ότι «Οι κυνηγοί διατηρούν την ισορροπία του οικοσυστήματος», είναι τουλάχιστον αστείο.

ΥΓ4

Ποιο κράτος να μαζέψει τι ;Εδώ το κράτος είναι το ίδιο κυνηγός κεφαλών για τους άτυχους πολίτες έτσι και πέσεις στα γραφειοκρατικά πλοκάμια του.


ΥΓ5

Κάθε φορά που ακούω είδηση της μορφής «Κυνηγός σκότωσε κατά λάθος φίλο του επειδή τον πέρασε για αγριογούρουνο» αισθάνομαι ικανοποίηση. Θα το κοιτάξω έτσι και κάποτε κάνω ψυχανάλυση

ΥΓ6
Έρευνες έχουν δείξει ότι όσο και να κυνηγάς πουλιά το μήκος του πουλιού σου μένει ίδιο.

Αρχαία Ελίκη

Αναδημοσίευση άρθρου από τα ΝΕΑ on-line.

Άνοιξε η Γη και την κατάπιε!
Η αρχαία Ελίκη εξαφανίστηκε σε λίγα λεπτά το 373 π.Χ.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Στέφανος Κρίκκης skrik@dolnet.gr
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τρίτη 27 Ιανουαρίου 2009


Την αρχαία λιμνοθάλασσα μέσα στην οποία καταποντίστηκε η πόλη της Ελίκης, όταν σαρώθηκε από ένα φοβερό τσουνάμι το 373 π.Χ., ανακάλυψαν επιστήμονες σε μικρή απόσταση από το Αίγιο, λύνοντας με αυτόν τον τρόπο ένα από τα πλέον σημαντικά επιστημονικά αινίγματα που βασάνιζε τους ειδικούς από τις πρώτες δεκαετίες του περασμένου αιώνα.

Η ανακάλυψη της αποξηραμένης σήμερα λιμνοθάλασσας, που βρίσκεται 7 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Αιγίου και περικλείεται από τους ποταμούς Σεληνούντα και Κερυνίτη, φανέρωσε στους επιστήμονες όχι μόνο το πού βρίσκεται η αρχαία πρωτεύουσα της Αχαΐας αλλά κυρίως τον τρόπο με τον οποίο αφανίστηκε σε λίγα μόλις λεπτά. «Η αρχαία Ελίκη βυθίστηκε κάτω από τα πόδια της!», λέει στα «ΝΕΑ» η κ. Δώρα Κατσωνοπούλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Γουίνθσον του Καναδά και διευθύντρια του προγράμματος ανασκαφών στην περιοχή.

«Δεν καταποντίστηκε στη θάλασσα ούτε αποκόπηκε από τη στεριά για να καταλήξει σε αυτήν. Ο μεγάλος σεισμός, μεγέθους τουλάχιστον

7 ΡΙΧΤΕΡ!

Ο σεισμός προκάλεσε ρευστοποίηση του εδάφους, με αποτέλεσμα να σημειωθεί καθίζηση

7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που προηγήθηκε, προκάλεσε τη ρευστοποίηση των εδαφών στα οποία είχε θεμελιωθεί η πόλη με αποτέλεσμα τα σπίτια και τα κτίρια να υποστούν καθίζηση σε μια τεράστια λεκάνη βάθους 4 μέτρων. Σε αυτή την κοιλότητα εισχώρησε το μεγάλο παλιρροϊκό κύμα και αφού κατέστρεψε πολλά οικοδομήματα, έπνιξε στη συνέχεια την Ελίκη δημιουργώντας μια λιμνοθάλασσα που σήμερα γνωρίζουμε από τις ανασκαφές ότι είχε έκταση τουλάχιστον 1,5 τετραγωνικό χιλιόμέτρο», σημειώνει η κ. Δ. Κατσωνοπούλου.

Η μαρτυρία του Ερατοσθένη
Η αρχή του μίτου που οδήγησε στη λύση της αινιγματικής καταστροφής της Ελίκης κρυβόταν σε μια λέξη που είχε γράψει στις σημειώσεις του ο φημισμένος Έλληνας φιλόσοφος και μαθηματικός του 3ου αι. π.Χ. Ερατοσθένης. Επισκεπτόμενος την περιοχή στην οποία βρισκόταν η Ελίκη 150 χρόνια μετά την καταστροφή της, ανέφερε ότι είδε έναν πόρο, δηλαδή ένα στενό πέρασμα με νερό. Στην υδάτινη αυτή τοποθεσία υπήρχαν μάλιστα και ψαράδες με βάρκες που ψάρευαν. «Η λέξη πόρος ερμηνεύτηκε από πολλούς ερευνητές αργότερα ως κόλπος και αμέσως δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι η Ελίκη είχε αποκολληθεί από την ξηρά και είχε βυθιστεί στον Κορινθιακό Κόλπο. Αυτό όμως ήταν λάθος γιατί ο Κορινθιακός Κόλπος αναφερόταν με το όνομά του στις αρχαίες πηγές και μάλιστα στα κείμενα του γεωγράφου Στράβωνα. Ο Ερατοσθένης μιλούσε σαφώς για μια λιμνοθάλασσα η οποία, όπως ανακαλύψαμε πρόσφατα, είχε διατηρηθεί σε μικρή απόσταση από το σημερινό Αίγιο για τουλάχιστον 400 χρόνια μετά τη δημιουργία της από εκείνο το φοβερό τσουνάμι».

Λιμνοθαλάσσια ιζήματα
Η κ. Κατσωνοπούλου μαζί με τον αναπληρωτή καθηγητή Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών Γιάννη Κουκουβέλα και τον καθηγητή Γεωαρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης Στίβεν Σότερ ερεύνησαν επισταμένως την περιοχή που περικλείεται από τα δύο ποτάμια και έλαβαν πολλά δείγματα από το έδαφος σε βάθος μέχρι και 6 μέτρα. Τα δείγματα εξετάστηκαν από ειδικευμένους στα αρχαία περιβάλλοντα επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι και αποδείχτηκε ότι έκρυβαν μέσα τους λιμνοθαλάσσια ιζήματα, δηλαδή απολιθωμένους μικροοργανισμούς που ζούσαν σε υφάλμυρο νερό. Αυτό ήταν και η πρώτη επιβεβαίωση της μαρτυρίας του Ερατοσθένη.

Η δεύτερη απόδειξη προήλθε από τις μαρτυρίες που είχαν να «διηγηθούν» ορισμένα ερείπια κτιρίων που εντοπίστηκαν μέσα στην αποξηραμένη λιμνοθάλασσα, σε βάθος 3 μέτρων. Φανέρωσαν τον τρόπο με τον οποίο καταστράφηκαν όταν βρέθηκαν αντιμέτωπα με την ορμή του παλιρροϊκού κύματος. «Οι τοίχοι ορισμένων κτιρίων ή σπιτιών που βρίσκονταν κάθετα προς την πορεία που ακολουθούσε το τσουνάμι γκρεμίστηκαν. Αντίθετα, οι τοίχοι που ήταν κατασκευασμένοι με φορά παράλληλη προς το κύμα δεν έπαθαν μεγάλες ζημιές γιατί το νερό κινήθηκε δίπλα τους χωρίς να τους παρασύρει», παρατηρεί ο κ. Στίβεν Σότερ.


Ο σεισμός και το τσουνάμι κατέστρεψαν μια πόλη 1.000 ετών

ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ γρήγορα κατάλαβαν τι είχε συμβεί το 373 π.Χ. και το πώς δημιουργήθηκε η άγνωστη λιμνοθάλασσα. Από ένα ρήγμα ή μια ομάδα ρηγμάτων κοντά στο Αίγιο προκαλείται ένας πολύ ισχυρός σεισμός. Η πόλη της Ελίκης, που είχε ανεγερθεί 1.000

χρόνια νωρίτερα, πλήττεται αμέσως. Το σαθρό έδαφος πάνω στο οποίο ήταν κτισμένα τα οικοδομήματα υποχωρεί και τα κτίρια που είχαν θεμέλια από πέτρες καθιζάνουν αυτομάτως κατά 3 με 4 μέτρα. Χώμα και άμμος εκτοξεύονται σαν πίδακας προς τα πάνω και η καθίζηση δημιουργεί μια τεράστια λεκάνη. Η πόλη έχει βουλιάξει στα θεμέλιά της και λίγα λεπτά αργότερα ένα τσουνάμι ύψους τουλάχιστον 5 μέτρων κινείται από Βορρά προς Νότο και εισχωρεί στην ξηρά κατά περίπου 3 χιλιόμετρα. Εκείνη την εποχή η ακτογραμμή ήταν σχεδόν 2 χιλιόμετρα πιο μέσα. Καθώς το τσουνάμι αποτραβιέται στη συνέχεια προς τα πίσω, το νερό περιδινίζεται και προκαλεί τις μεγαλύτερες καταστροφές στα κτίρια ενώ ταυτόχρονα πλημμυρίζει τη λεκάνη πνίγοντας την πόλη.

Μέσα σε λίγες ώρες έχει δημιουργηθεί μια λιμνοθάλασσα η οποία τους επόμενους αιώνες τροφοδοτείται με το νερό της θάλασσας μέσω ενός καναλιού που σχηματίστηκε κατά πάσα πιθανότητα εκείνη τη στιγμή και αργότερα προσχώθηκε.

Η λιμνοθάλασσα σκεπάζει για πάντα μέσα της τα ερείπια της Ελίκης και με το πέρασμα των χρόνων αποξηραίνεται λόγω των προσχώσεων, δηλαδή των φερτών υλών που μεταφέρουν τα δύο ποτάμια τα οποία την περιβάλλουν. Ο υγρός τάφος της αρχαίας αχαϊκής πρωτεύουσας είναι σήμερα μια μικρή πεδιάδα με καλλιεργούμενες εκτάσεις. «Η αρχαία Ελίκη ήταν κτισμένη σε μια περιοχή όπου ποτέ δεν έπαψαν να συντελούνται γεωλογικές διεργασίες», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Γιάννης Κουκουβέλας, αναπληρωτής καθηγητής Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών. «Στην περιοχή συμβαίνουν αλλαγές της στάθμης της θάλασσας, ανύψωση της χέρσου και υπάρχει πάντοτε έντονη σεισμική δραστηριότητα».

Καταπατήσεις ...

Στο λόφο κοντά στα Μεσαία Τρίκαλα, όπου όλα δηλώνουν ότι υπήρχε αρχαίο φρούριο για να υπερασπίζεται το κράτος της Πελλήνης από τους Σικυώνιους (αλλά κανένας κάτοικος δεν υπερασπίστηκε όταν ήρθαν οι μπουλντόζες), η "πύλη" (λαξευμένη σε φυσική αναδίπλωση του βράχου) δείχνει άλλο ένα μονοπάτι για να περάσει η Ιστορία, που φεύγει ντροπιασμένη από τα Τρίκαλα.
Ο καταπατητής, που ρημάζει ανενόχλητος το δάσος, λέει ότι δεν υπάρχουν μονοπάτια. Όμως εγώ πιστεύω σε μια παροιμία που έλεγε ο λαός, όταν ήταν ακόμα σοφός: "Αν δεν πατήσεις σταθερά στη γη, φόρα δεν παίρνεις". Κι οι άνθρωποι που δεν σέβονται τον τόπο τους, αληθινή προκοπή δεν κάνουν στη ζωή τους.

Ο εφιάλτης της Περσεφόνης

Εκεί που φύτρωνε φλισκούνι κι άγρια μέντα
κι έβγαζε η γη το πρώτο της κυκλάμινο
τώρα χωριάτες παζαρεύουν τα τσιμέντα
και τα πουλιά πέφτουν νεκρά στην υψικάμινο.

Κοιμήσου Περσεφόνη
στην αγκαλιά της γης
στου κόσμου το μπαλκόνι
ποτέ μην ξαναβγείς.

Εκεί που σμίγανε τα χέρια τους οι μύστες
ευλαβικά πριν μπουν στο θυσιαστήριο
τώρα πετάνε αποτσίγαρα οι τουρίστες
και το καινούργιο πάν να δουν διϋλιστήριο.

Κοιμήσου Περσεφόνη
στην αγκαλιά της γης
στου κόσμου το μπαλκόνι
ποτέ μην ξαναβγείς.

Εκεί που η θάλασσα γινόταν ευλογία
κι ήταν ευχή του κάμπου τα βελάσματα
τώρα καμιόνια κουβαλάν στα ναυπηγεία
άδεια κορμιά σιδερικά παιδιά κι ελάσματα.

Κοιμήσου Περσεφόνη
στην αγκαλιά της γης
στου κόσμου το μπαλκόνι
ποτέ μην ξαναβγείς.

NIKOΣ ΓΚΑΤΣΟΣ

Τον Ιούλιο είχαν ελπίδες...

Αυτά έγραφε η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ στις 31/ο7/08.
Όμως δεν υπολόγισαν τους ελιγμούς του υπουργού:



Η νέα μάχη της Χαιρώνειας: το ΚΑΣ κατατρόπωσε εργοστάσιο

Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ

Αυτή τη μάχη την κέρδισε προς το παρόν η Χαιρώνεια. Στον καταπράσινο κάμπο της, όπου θεωρείται ότι διεξήχθη το 338 π.Χ. η γνωστή μάχη της Χαιρώνειας (οι Βοιωτοί έχασαν από τους Μακεδόνες), δεν θα στηθεί το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο της ENELCO Α.Ε. (ιταλική ENEL+όμιλος Κοπελούζου).


Το ωραίο αυτό λιοντάρι στο εξής δεν θα μνημονεύει απλώς τους πεσόντες στη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.), θα προφυλάσσει και τον καταπράσινο κάμπο από έργα υποδομής. Ας σημειωθεί ότι η ομάδα του ΚΑΣ, που έκανε αυτοψία, γνωμοδότησε υπέρ της εγκατάστασης του εργοστασίου, φτάνει να... χωθεί σε όρυγμα για να μη φαίνεται
Υστερα από ακρόαση της θέσης δύο δημάρχων (Χαιρώνειας, Δαύλειας), του νομάρχη της περιοχής, δεκάδων εκπροσώπων φορέων και πολιτών που αντιδρούν στην εγκατάσταση της μονάδας στον βοιωτικό κάμπο, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο αποφάσισε με ισχυρή πλειοψηφία (9-5) να μην εγκρίνει τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που απαιτείται για το έργο.

Η υπόθεση αυτή, όπως έχει εξελιχθεί, αποκαλύπτει την ανευθυνότητα με την οποία αντιμετωπίζει το κράτος σοβαρά ζητήματα, που έχουν να κάνουν με την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Ολοι όσοι ακούστηκαν προχθές το βράδυ στο ΚΑΣ είχαν δίκιο και άδικο μαζί. Ας ξεκινήσουμε από τον δήμαρχο Χαιρώνειας. Υπερασπίστηκε με πάθος το ιστορικό τοπίο (έδειξε και τρισδιάστατη ψηφιακή αναπαράσταση της μάχης της Χαιρώνειας) και τις επενδύσεις που έγιναν από τον δήμο του και από τον γειτονικό Δήμο Δαύλειας σε αδρευτικά έργα, επιχορηγημένα μάλιστα από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Γιατί η επιθυμητή γι' αυτούς ανάπτυξη ήταν και είναι ο αγροτουρισμός, όπως είπε. «Πού ήταν όμως ο δήμαρχος όταν το 2006 αγόραζε η εταιρεία 100 στρέμμ. για την εγκατάσταση του εργοστασίου;», αναρωτήθηκε μέλος του ΚΑΣ.

Πού ήταν και ο νομάρχης της περιοχής, που συντάσσεται τώρα απολύτως με τον δήμαρχο, όταν τα υπουργεία Ανάπτυξης και ΠΕΧΩΔΕ ενέκριναν το 2007 την προμελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου; Γιατί δεν υπέβαλε ένσταση; Δεν πρόλαβε τις ημερομηνίες, είπε.

Πού ήταν και οι πολίτες, που έχουν ξεσηκωθεί υποστηρίζοντας ότι η καθαρότερη πηγή ενέργειας, το φυσικό αέριο, «θα επιφέρει μόλυνση που θα αντιστοιχεί με κίνηση 40.000 αυτοκινήτων, θέρμανση σαν χιλιάδες θερμάστρες να καίνε μαζί και "καπέλο ρύπων" που θα φθάνει ώς τη Λιβαδειά»;

Και γιατί «ξύπνησε» τόσο αργά η Εφορεία Αρχαιοτήτων Θήβας, ζητώντας τώρα την προστασία του πεδίου μάχης, των κηρυγμένων αρχαιολογικών της χώρων και διαφόρων ορατών ευρημάτων, ενώ το 2001 είχε βεβαιώσει ότι δεν υπάρχουν στο οικόπεδο αρχαία; Τότε, η έννοια της προστασίας του ιστορικού τόπου δεν υπήρχε;

Οσο για την εταιρεία, φρόντισε κι αυτή να κάνει τη δουλειά της με δύο άλλα υπουργεία, αγνοώντας το Πολιτισμού, και τώρα επικαλείται την άδεια χωροθέτησης του 2001. Εν τω μεταξύ, έχει αλλάξει ο αρχαιολογικός νόμος, έχουν γίνει ανασκαφές και έχουν βρεθεί γύρω από το οικόπεδο ορατά αρχαία.

Βλέποντας το αδιέξοδο, η Εφορεία Αρχαιοτήτων πρότεινε να μεταφερθεί το εργοστάσιο σε ένα κοίλωμα μέσα στα βουνά, στα όρια του νομού Φθιώτιδας, απ' όπου δεν θα φαίνεται από τους αρχαιολογικούς χώρους. Η ENELCO, όμως, ισχυρίζεται ότι με αυτή τη χωροθέτηση κέρδισε τον διαγωνισμό. Αν αλλάξει τόπο, απειλείται με ακύρωση. Το κτίριό της πρέπει να έχει εμβαδό 13.0039 τ.μ. και να συνοδεύεται από δεξαμενές ύψους 12 μ. και καμινάδα ύψους 50 μ.

Το πόρισμα της πρόσφατης αυτοψίας μελών του ΚΑΣ, που δεν υπέγραφε ο αρχαιολόγος Πάνος Βαλαβάνης, κατέληγε στο συμπέρασμα να δοθεί η άδεια εγκατάστασης του εργοστασίου με την προϋπόθεση ότι θα σκαφτεί ένα όρυγμα και να μπει ένα τμήμα του μέσα, ώστε να μην είναι τόσο εμφανές. Ωστόσο όλοι παραδέχονταν πως είναι αδύνατον να κρυφτεί. «Στη θέση του πεδίου μάχης θα έχουμε ένα εργοστάσιο», είπαν.

«Και επιπλέον, τι μας βεβαιώνει ότι δεν θα εξελιχθεί η περιοχή σε νέα Ελευσίνα;». «Μέχρι τώρα η πολιτεία δεν σεβάστηκε τα πεδία των ιστορικών μαχών, όπως της ναυμαχίας της Σαλαμίνας και της μάχης του Μαραθώνα. Αυτό το συμβούλιο ενέκρινε το κωπηλατοδρόμιο και την υποβάθμιση του Μαραθώνα. Ας μην περιπέσουμε σε ένα ακόμη σφάλμα». Η απόφαση του ΚΑΣ είναι γνωμοδοτική. Να δούμε αν θα επικυρωθεί και με την υπογραφή του υπουργού. *
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΤΙ ΕΚΑΝΕ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ:

Έλεος! Σώστε τον πολιτισμό από τους υπουργούς πολιτισμού

Το εργοστάσιο της Χαιρώνειας

Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ

Ο Μιχάλης Λιάπης δεν υπέγραψε ποτέ την αρνητική γνωμοδότηση του ΚΑΣ. Και πέτυχε ευνοϊκή απόφαση για τον θερμοηλεκτρικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας χάρη και στην τροποποίηση της αρχιτεκτονικής μελέτης του

Τι άλλαξε από τον περασμένο Ιούλιο, που το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο απέρριπτε την κατασκευή του θερμοηλεκτρικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της εταιρείας ENELCO (της ιταλικής ENEL και του ομίλου Κοπελούζου) στην περιοχή Αγιος Βλάσιος της Χαιρώνειας; Γιατί ο υπουργός Πολιτισμού Μιχάλης Λιάπης δεν υπέγραψε ποτέ εκείνη τη γνωμοδότηση; Μήπως για να την αναπέμψει στο Συμβούλιο και να επιτύχει, και μάλιστα παραμονές Χριστουγέννων και λίγο πριν από τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης, μια ευνοϊκή γνωμοδότηση για την εταιρεία;

Το λιοντάρι που στέκεται σε μνημείο πεσόντων στη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή του εργοστασίου
Τα εύλογα αυτά ερωτήματα έθεσαν χθες στο ΚΑΣ δύο βουλευτές (Αννα Φιλίνη και Ν. Τόγιας), ο νομάρχης Βοιωτίας, ο δήμαρχος Χαιρώνειας, η πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Δαύλειας και περίπου άλλοι σαράντα εκπρόσωποι φορέων και κατοίκων που αντιτίθενται σθεναρά στη χωροθέτηση του εργοστασίου σε έναν τόπο φορτωμένο ιστορικές μνήμες. Στην κοιλάδα της Χαιρώνειας συγκρούστηκαν οι στρατοί του βασιλιά του Πόντου Μυθριδάτη ΣΤ' και του Ρωμαίου στρατηγού Σύλλα το 86 π.Χ., ενώ στην ευρύτερη περιοχή έγινε το 338 π.Χ. η γνωστή μάχη της Χαιρώνειας, για την οποία κατασκευάστηκε και ο μαρμάρινος Λέων της Χαιρώνειας, ένα μνημείο για τους πεσόντες Θηβαίους Ιερολοχίτες.

Εκείνο που άλλαξε ήταν η πολιτική βούληση. Αυτό ήταν σαφές καθώς παρέμενε αρνητική η εισήγηση της Θ' Εφορείας Αρχαιοτήτων, η οποία είχε τώρα σύμμαχο και τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, που με επιστολή του σε όλα τα μέλη του Κοινοβουλίου εξέφραζε την ανησυχία του για τη χωροθέτηση του έργου «σε ένα ιδιαίτερης αξίας αρχαιολογικό και ιστορικό τοπίο», που απέχει 830 μ. από τον κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο της Χαιρώνειας, 2.700 μ. από την ακρόπολη του αρχαίου Πανοπέα και 8 χλμ. από την αρχαία Δαύλεια.

Οι υποστηρικτές του έργου επαναλάμβαναν πως το 2001 ο προϊστάμενος της οικείας Εφορείας Αρχαιοτήτων είχε βεβαιώσει ότι το οικόπεδο (τότε 50 στρέμμ., τώρα 150) δεν βρίσκεται σε κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο και δεν έχει ορατές αρχαιότητες. Εν τω μεταξύ, στον κάμπο Μαυρονερίου, που περιβάλλει τον χώρο οικοδόμησης του εργοστασίου (εμβαδού 13.000 τ.μ.), βρέθηκε κατά τη διάνοιξη αυλακιών πλήθος αρχαίων, και μάλιστα σε κοντινή απόσταση.

Το καινούργιο που προσκόμισαν ήταν μια τροποποιημένη αρχιτεκτονική μελέτη, στην οποία μειώνεται κατά 10 μ. το ύψος των κτιρίων (από 37,5 μ. γίνονται 20 μ.), κάτι που επιτυγχάνεται με ταπείνωση της θεμελίωσης κατά 7,5 μ. Επίσης, θα χρησιμοποιήσουν τα προϊόντα εκσκαφής για τη δημιουργία ενός πάρκου με δέντρα και χλοοτάπητα.

Τελικά το ΚΑΣ ψήφισε υπέρ του έργου, με εξαίρεση έναν αρχαιολόγο, τον καθηγητή Πάνο Βαλαβάνη, τον μοναδικό που υποστήριξε ότι το θέμα δεν έχει να κάνει με το ύψος των κτιρίων αλλά με τη χωροθέτηση του εργοστασίου και καταψήφισε.


ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 24/12/2008

Όλα παν' καλά ...

«Ερχεται εργασιακός μεσαίωνας»

Η αντίθεσή μας στη διατήρηση του opt out βασίζεται στην κοινή λογική και τη νομική αίσθηση δικαίου.


* Καθώς με το ισχύον καθεστώς παραβιάζονται οι αρχές και το γράμμα της Συνθήκης (της Ε.Ε.) και η παρέκκλιση (της Βρετανίας) από τον γενικό κανόνα (48ωρο) δεν αποτελεί μια μορφή «ευελιξίας της νομοθεσίας» αλλά μια πλήρη άρνηση της δικαιοσύνης.

*Οι παρεκκλίσεις είναι ένας σίγουρος τρόπος για να αφήσουμε τους εργαζόμενους απροστάτευτους και εκτεθειμένους στην απάνθρωπη εκμετάλλευση, αποδυναμώνοντας τις συμφωνίες και τους διεθνείς κανονισμούς και επιστρέφοντας στις εργασιακές σκέσεις του 19ου αιώνα.

*Ανοίγει δηλαδή έτσι ο δρόμος του ανταγωνισμού χωρίς κοινούς κανόνες, κάτι που έχει επιπτώσεις στην υγεία, την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια των εργαζομένων.

*Η Κομισιόν και το Συμβούλιο επιχειρούν να επεκτείνουν το βρετανικό «opt out» στην υπόλοιπη Ευρώπη, παρά το ότι έχουν στα χέρια τους πολλές μελέτες για τις αρνητικές συνέπειές του. Σε μία έρευνα της Κομισιόν αναφέρεται αυτολεξεί:

«Η εβδομάδα εργασίας πάνω από 50 ώρες μπορεί, μακροπρόθεσμα, να έχει επιβλαβή αποτελέσματα στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων». Από την άλλη, το να εξαιρείς την ανενεργή εφημερία από το χρόνο απασχόλησης θα μπορούσε να υπονομεύσει τις υπάρχουσες συλλογικές συμβάσεις εργασίας και να επιφέρει καταστρεπτικές συνέπειες στην οργάνωση της δουλειάς σε πολλούς τομείς.

* Ειλικρινά πιστεύω και ελπίζω ότι θα βρεθεί ένας αποδεκτός συμβιβασμός. Πρέπει να αρχίσουμε να μιλάμε λογικά για το πότε θα ξεκινήσει η σταδιακή κατάργηση του «opt out», αναγνωρίζοντας το τεράστιο διακύβευμα του περιορισμού της κουλτούρας των πολλών ωρών εργασίας. Χωρίς μια γενική συμφωνία, η χρήση των όρων όπως «flexicurity» (ευελιξία στην αγορά εργασίας με ασφάλεια των εργαζομένων) και «συμφιλίωση της εργασίας με την οικογενειακή ζωή» θα γίνεται χωρίς νόημα.

Ο ΑΛΕΣΑΝΤΡΟ ΣΕΡΚΑΣ είναι ισπανός σοσιαλιστής ευρωβουλευτής και ο εισηγητής της έκθεσης για τον χρόνο εργασίας.


ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 11/01/2009

Ομοιότητες...

Ισοκράτης 436-338 π.Χ
Οἱ γὰρ κατ' ἐκεῖνον τὸν χρόνον τὴν πόλιν διοικοῦντες κατεστήσαντο πολιτείαν οὐκ ὀνόματι μὲν τῷ κοινοτάτῳ καὶ πραοτάτῳ προσαγορευομένην, ἐπὶ δὲ τῶν πράξεων οὐ τοιαύτην τοῖς ἐντυγχάνουσι φαινομένην, οὐδ' ἣ τοῦτον τὸν τρόπον ἐπαίδευε τοὺς πολίτας ὥσθ' ἡγεῖσθαι τὴν μὲν ἀκολασίαν δημοκρατίαν, τὴν δὲ παρανομίαν ἐλευθερίαν, τὴν δὲ παρρησίαν ἰσονομίαν, τὴν δ' ἐξουσίαν τοῦ ταῦτα ποιεῖν εὐδαιμονίαν, ἀλλὰ μισοῦσα καὶ κολάζουσα τοὺς τοιούτους βελτίους καὶ σωφρονεστέρους ἅπαντας τοὺς πολίτας ἐποίησεν.