Σάββατο 30 Οκτωβρίου 2010
Πέθανε ο ποιητής της Αρχαιολογίας
Ο διεθνούς φήμης επιστήμονας Γιάννης Σακελλαράκης ήταν ο τελευταίος μεγάλος αρχαιολόγος της γενιάς του
ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ | Σάββατο 30 Οκτωβρίου 2010 TA NEA
Μια μεγάλη μορφή της Αρχαιολογίας, ο Γιάννης Σακελλαράκης, πέθανε προχθές το βράδυ σε ηλικία 74 ετών, ύστερα από μια λεβέντικη αλλά άνιση μάχη με τον καρκίνο. Ο θάνατος τον βρήκε στο σπίτι του και η κηδεία έγινε χθες το πρωί σε στενό οικογενειακό κύκλο. Αλλά είναι βέβαιον ότι εκείνος θα ήθελε να βρίσκεται τώρα ψηλά στον Ψηλορείτη, στην τελευταία ανασκαφή του, στη Ζώμινθο. Γιατί εκεί μπορούσε, όπως έλεγε, να ζει τη μινωική γαλήνη των βουνών.
Δεν ήταν Κρητικός ο Γιάννης Σακελλαράκης, αλλά έγινε- άλλωστε διετέλεσε για αρκετά χρόνια διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου- και οι άνθρωποι στην Κρήτη δικό τους τον ένιωθαν. Του έγραφαν μαντινάδες, τον περίμεναν όχι μόνο κάθε καλοκαίρι για την ανασκαφή αλλά και σε κάθε τους σημαντική στιγμή, είτε εκλογές- είχε γίνει επίτιμος δημότης Ανωγείων και Αρχανών- είτε συνέδρια, γάμους και χαρές.
Ο τελευταίος από τους μεγάλους αρχαιολόγους της γενιάς του- δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι τον συνέδεε στενή φιλία με τον μεγαλύτερό του Μανώλη Ανδρόνικο -, ο Γιάννης Σακελλαράκης ήταν ένας επιστήμονας διεθνούς ακτινοβολίας, προσωπικότητα με μεγάλο έρεισμα, αναγνωρισμένος και στο εξωτερικό ως ο υπ΄ αριθμόν 1 γνώστης της Μινωικής Αρχαιολογίας.
Υπήρξε ο αρχαιολόγος που ανέσκαψε στην Κρήτη το Ιδαίο Αντρο, το σπουδαιότερο λατρευτικό ιερό της Μινωικής εποχής σε υψόμετρο 1.500 μ., τη σπηλιά δηλαδή όπου γεννήθηκε ο Δίας, φέρνοντας στο φως ευρήματα μοναδικής σημασίας και ποιότητας. Και στα Ανεμόσπηλια, ένα μικρό ιερό κορυφής, εντόπισε μια ανθρωποθυσία, ανακάλυψη που έγινε διεθνώς γνωστή- αν και στην Ελλάδα τον αντιμετώπισαν με επιθετικότητα. Ηταν επίσης εκείνος που έφερε στο φως το μινωικό ανάκτορο των Αρχανών στην Κρήτη και που ανέσκαψε ένα ακόμη σπουδαίο ιερό κορυφής, στα Κύθηρα.
Ο Γιάννης Σακελλαράκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1936. Αποφοίτησε από το τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και έκανε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, όπου και δίδαξε ως καθηγητής. Αυτός και η πιστή σύντροφός του, η αρχαιολόγος Εφη Σαπουνά-Σακελλαράκη , εργάστηκαν μαζί στην ανασκαφή και συχνά στις δημοσιεύσεις. Εργαζόταν μανιωδώς ως πριν από περίπου έναν μήνα, για να προφθάσει να ολοκληρώσει το τελευταίο έργο του με βάση την αρχή ότι ο αρχαιολόγος υποχρεούται να μελετά και να δημοσιεύει ό,τι φέρνει στο φως. Παρήγαγε άλλωστε σπουδαίο επιστημονικό συγγραφικό έργο, με αμέτρητες δημοσιεύσεις αλλά και βιβλία για το ευρύτερο κοινό- σε έναν λόγο ποιητικό και φιλοσοφικό, που γοητεύει. Και εκείνος έτσι ήταν. Με βαθιά γνώση της ανθρώπινης φύσης και της μοίρας του επί Γης, σταθερός στις αξίες της ηθικής και της αξιοπρέπειας, με μια παλιού καιρού ευγένεια και γοητεία.
«Οραματίζομαι μια Αρχαιολογία που δεν θα είναι καταστροφική, διότι και εγώ νιώθω καταστροφέας. Αυτό ελπίζω για τους μελλοντικούς. Να έχουν καθαρότερη συνείδηση από τη δική μου» έλεγε. Τιμήθηκε, μεταξύ άλλων, με τον χρυσό σταυρό του Τάγματος της Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας, ενώ βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών και με το χρυσό μετάλλιο του Πανεπιστημίου Κρήτης. Το περασμένο καλοκαίρι ο Γιάννης Σακελλαράκης ανέβηκε για τελευταία φορά στη Ζώμινθο. «Εδώ είμαι καλύτερα. Αν αφήσω κάτι στην Αρχαιολογία, αυτό θα είναι η διάσταση των βουνών» μου είχε πει στην τελευταία συνομιλία μας.
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artId=363850&dt=30/10/2010#ixzz13sKE0rka
Πέμπτη 14 Οκτωβρίου 2010
Ανάπτυξη ή υποβάθμιση;
Άλλη μια απώλεια για τα Τρίκαλα, που φαίνεται ότι πασχίζουν να γίνουν Τρίκακα (της μοίρας τους), αφού βλέπουμε συνεχώς αιωνόβια δένδρα να κόβονται, ποτάμια να μπαζώνονται, πηγές να μολύνονται και να σβήνονται το ένα μετά το άλλο τα σημάδια από το παρελθόν του τόπου.
Η πολυπόθητη και πολυθρύλητη ανάπτυξη της περιοχής δεν θα γίνει με τέτοιους τρόπους...
Στις φωτογραφίες που ακολουθούν φαίνονται τα σημεία που βρήκαμε ξηλωμένα, όπως ήταν στις 2 Απριλίου 2010.
Τετάρτη 18 Αυγούστου 2010
Η σημασία του σπηλαίου των Πιτσών
(Δεύτερος Πίνακας. Γυναίκες που συζητούν)
Η κορινθιακή σπηλιά διαθέτει εντυπωσιακό λιθωματικό στολισμό, βάραθρο στο πλάι της μεγάλης αίθουσας και δύο διαδρόμους, χωρισμένους με πέτρινο παραπέτασμα καταστόλιστο από σταλακτίτες, που οδηγούν στη δεύτερη αίθουσα. Από τον 7ο αιώνα π.Χ. ως τη Ρωμαιοκρατία στέγαζε τη γυναικεία λατρεία των Νυμφών, προστάτιδων του τοκετού, και του Διονύσου όπως δείχνουν τα ειδώλια σατύρων. Οι κατάλληλες συνθήκες διέσωσαν κομμάτι υφάσματος βαμμένου με πορφύρα, ξύλινες πυξίδες, ξύλινο σύμπλεγμα Δήμητρας και Κόρης και τέσσερις γραπτούς ξύλινους πίνακες. Επιγραφή χαρακτηρίζει δύο από αυτούς ως αφιερώματα στις Νύμφες. Τρεις πίνακες παρουσιάζουν γυναίκες ενώ στον τέταρτο, που σώζεται καλύτερα, απεικονίζονται γυναίκες και τρία παιδιά σε πομπή θυσίας.
Κ. Ζάχος (Περ. "Αρχαιολογία", τεύχος 15, Μάιος 1985, σελ.23-25)
Στις 4 Απριλίου του 1935 στα πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών καταχωρήθηκε η παρακάτω ανακοίνωση του Αναστασίου Κ. Ορλάνδου για τα ευρήματα του Σπηλαίου Πιτσάς.
"Επ’ ευκαιρία των εγκαινίων της νέας αιθούσης του Μουσείου της Σικυώνος, ήτις εντός 5 μεγάλων προθηκών περιέλαβε και τα ευρήματα της ανασκαφής του σπηλαίου Πιτσάς, δεν κρίνω άσκοπον να παραθέσω το ιστορικόν της ανευρέσεώς των και να το συνοδεύσω με μίαν σύντομον περιγραφήν των.
Κατά το θέρος του 1934 ποιμήν βόσκων τα πρόβατά του επί της πλαγιάς του βουνού, το οποίον εκτείνεται κατά μήκος του Κορινθιακού κόλπου και υπεράνω του παρά το Ξυλόκαστρον χωρίου Πιτσάς, εύρεν εντός σπηλαίου, γνωστού εις τους εντοπίους ως Σπηλιά του Σαφτουλή, αρχαίον πήλινον ειδώλιον και τινα θραύσματα αγγείων. Οδηγηθέντες εκ της ενδείξεως αυτής οι δημοδιδάσκαλοι Ντόκας και Σταματόπουλος και ο φοιτητής τότε, Καρούκης, επεσκέφθησαν το σπήλαιον και προχωρήσαντες βαθύτερον συνέλεξαν περί τα 30 τεμάχια ειδωλίων και αγγείων. Μεθ’ ό ειδοποιηθείσης της αρχαιολογικής Εφορείας Ναυπλίου, μετέβη επί τόπου ο τότε επιμελητής των αρχαίων κ. Μ. Μιτσός, όστις και προέβη εις πρώτην έρευναν του σπηλαίου, καθ’ ήν ανεύρε πολλάς δεκάδας θραυσμάτων αγγείων και ειδωλίων και δη και 4 τεμάχια ξυλίνων εζωγραφισμένων πινάκων, τα οποία εκόμισε εις το Υπουργείον Παιδείας.
Η σπουδαιότης των ευρημάτων ήγαγε την αρχαιολογικήν υπηρεσίαν, εις την απόφασιν της ενεργείας συστηματικής ερεύνης του σπηλαίου, της οποίας την διεύθυνσιν μου ενεπιστεύθη, του κ. Μιτσού μετασχόντος και πάλιν μετά πολλού ζήλου.
Η έρευνα του σπηλαίου δεν ήτο εύκολος, διότι και βαθύ είναι και σκοτεινόν και με ολισθηρόν το έδαφος. Δια να φθάσω εις το κάτω μέρος όπου είχον κυλισθεί τα αρχαία εδέησε να προσδεθώ δια σχοινίου και να υποστώ αρκετάς εκδοράς εις βάθος είκοσι μέτρων υπό το φως λυχνιών ασετυλίνης, το οποίον προσπίπτον επί των σταλακτιτών, οίτινες εσχημάτιζον τον ουρανόν του σπηλαίου, με μετέφερεν εις έναν εξωτικόν παραμυθένιον κόσμον, όστις μου επροκάλεσε δέος άμα και απόλαυσιν. Η συλλογή των πηλίνων αρχαίων ήτο πολύ επικίνδυνος, διότι τα στάζοντα επί αιώνας ύδατα του σπηλαίου πίπτοντα επί του πυθμένος εσχημάτισαν πέτρωμα, το οποίον περιέλαβε ως σύνδρομα στοιχεία τα θραύσματα των αρχαίων αγγείων και ειδωλίων. Αλλά οι κόποι μας αντημείφθησαν γενναίως. Οκτώ ολόκληρα κιβώτια πετρελαίου εγέμισαν με θραύσματα αγγείων και ειδωλίων, χαλκών και ξυλίνων αντικειμένων, μάλιστα δε πλαγγόνων, τινάς των οποίων δεικνύουν οι εικόνες 1 και 2. Εκ των πλαγγόνων αυτών άλλαι είναι του 7ου και του 6ου π.Χ. αι. ξοανόμορφοι ή δαιδάλειοι, άλλαι δε πάλιν συνήθη προϊόντα του κορινθιακού και του σικυωνίου κοροπλαστικού εργαστηρίου, εν ω άλλαι είναι του αττικού. Υπάρχουν όμως και μερικαί μεταγενέστεραι, ούτως ώστε να συμπληρούται συνεχής σειρά από του 7ου μέχρι του 3ου π.Χ. αιώνος, τουθ’ όπερ αποδεικνύει την επί αιώνας συνεχή εν τω σπηλαίω λατρείαν. Επειδή δε τα πλείστα των ειδωλίων εικονίζουν γυναικείας θεότητας, αρκετά δε και τον Πάνα και τινας επιτόκους γυναίκας, πρέπει να θεωρήσωμεν ως βέβαιον, ότι το σπήλαιον ήτο αφιερωμένον εις τα Νύμφας, τον Πάνα, ίσως δε και την θεάν των τοκετών Ειλείθυιαν, ακόμη και εις χθονίας θεότητας. Η λατρεία άλλως τε των Νυμφών πιστοποιείται και από το μοναδικόν εύρημα των ξυλίνων εζωγραφισμένων πινάκων εκ των οποίων εις, χρονολογούμενος εις τα μέσα του 5ου π. Χ. αιώνος και εικονίζων ταις Νύμφαις. Πλην δε των πηλίνων ειδωλίων θεοτήτων ευρέθησαν και άφθονα ομοιώματα ζώων - αλέκτορες, περιστεραί, κύνες, ίπποι, χοίροι, ακανθόχοιροι, χελώναι, τέττιγες και αρκεταί μικραί σφίγγες. Ευρέθησαν δ’ ωσαύτως και τινα χαλκά, ήτοι δίσκοι κατόπτρων, δακτύλιοι, μικρά αγγεία, αλέκτωρ, οφιόσχημα βραχιόνια και άλλα εξαρτήματα. Σπουδαίον επίσης εύρημα απετέλεσαν δύο ξύλιναι μικραί πυξίδες με εγχάρακτον διακόσμησιν, ως και μικρά ξυλίνη ολόγλυφος παράστασις δύο μορφών, εκ των οποίων η μία κάθηται. Το σύμπλεγμα τούτο εικονίζει πιθανώτατα τας χθονίας θεότητας, την Δήμητρα και την Κόρην. Ευρέθησαν επίσης και πολλοί οστέινοι αστράγαλοι, αγνύθες, ακόμη δε και καρποί πίτυος (κουκουνάρια) εις τα κατώτερα στρώματα, δεν έλειψαν δ’ αφ’ ετέρου και τα μετά φαγεντιανής εφυαλώσεως ευρήματα, αρύβαλλοι, ακανθόχοιροι και μικρόν άρμα συρόμενον υπό σφιγγών. Τέλος ευρέθησαν και τινα νομίσματα Σικυώνος τα περισσότερα και Κορίνθου και εν βοιωτικόν. Αλλά και αγγείων ήλθεν εις φως μέγα πλήθος, εκ των οποίων αρχαιότερον μεν είναι θραύσμα υστεροελλαδικής εποχής, τα πλείστα όμως είναι του κορινθιακού εργαστηρίου, ως επί το πολύ πυξίδες αντιπροσωπεύονται δε εις αυτά όλαι αι εποχαί, πλεονάζουν όμως τα του λεγομένου ανατολίζοντος ρυθμού, πολλά των οποίων φέρουσιν ωραιοτάτην διακόσμησιν. Υπάρχουσιν ωσαύτως και αττικά μελανόμορφα ληκύθια με παράστασιν κενταύρων, ως και ερυθρόμορφα θραύσματα κρατήρων και αμφορέων. Σκύφων δε των καλουμένων εμβρύων ευρέθησαν εκατοντάδες, ως και πολλαί ανάγλυφοι σφίγγες και άλλα θηρία πραγματικά και φανταστικά.
Ταύτα πάντα, επιμελώς καταταχθέντα εσχάτως, κοσμούσι σήμερον ιδιαιτέραν αίθουσαν του μουσείου της Σικυώνος, το οποίον και μόνον χάριν των νέων ευρημάτων αξίζει τον κόπον μιας επισκέψεως".
Τριάντα χρόνια αργότερα (1965) ο καθηγητής Αν. Ορλάνδος πληροφορούσε το παγκόσμιο κοινό για τα σπουδαία ευρήματα του σπηλαίου Πιτσά με εκτενές άρθρο του στην ιταλική Enciklopedia dell’ Arte Antica Classica e Orientale, τόμος VI, που περιλαμβάνει λεπτομερή περιγραφή, ανάλυση, εκτίμηση και χρονολογική τοποθέτηση των ευρημάτων:
"ΠΙΤΣΑ - χωριό της Ελλάδος (νομός Κορινθίας), δυτικά από τη Σικυώνα και το Ξυλόκαστρο, κοντά στον Κορινθιακό κόλπο. Πάνω από αυτό, παράλληλα με την ακτή, υψώνεται ένα αρκετά ψηλό βουνό, με το επιχώριο όνομα Μαύρο βουνό (σωστότερα Μαυριόρος) ανταποκρινόμενο με πολλή πιθανότητα προς τα αρχαία Χελυδόρεα.
Κοντά στην κορυφή ενός από τα δύο αντερείσματά του, πάνω στην οποία φθάνει κανείς μετά από κοπιαστική ανάβαση μιάμισης ώρας, ανοίγεται το στόμιο ενός σπηλαίου βαθιού (περ. 20 μ.), γνωστού στους ανθρώπους του τόπου με το όνομα της Σπηλιάς του Σαφτουλή.
Περιγραφή του Σπηλαίου:
Το στόμιο του σπηλαίου έχει ύψος 2.25 μ. Αμέσως μετά την είσοδο, το βραχώδες έδαφος κατεβαίνει απότομα για διάστημα περ. 20 μέτρων. Έπειτα η σπηλιά γίνεται πολύ σκοτεινή, καθώς ορθώνεται, σαν διαχωριστικός τοίχος, ένας βράχος που υποβαστάζει το θόλο, αφήνοντας από το ένα μέρος κι από το άλλο δύο διαδρόμους που ενώνονται και πάλι πιο χαμηλά. Στο μεταξύ του στομίου και του βράχου διάστημα βρέθηκαν θραύσματα από αγγεία και αγάλματα, πολύ κατεστραμμένα, εξ αιτίας των υδάτων που έσταζαν από ψηλά. Κατά τη συνένωση των δύο διαδρόμων, η κατηφοριά μεγαλώνει, και για 60 μ. περίπου από την είσοδο, ο ουρανός της σπηλιάς φαίνεται σκεπασμένος από σταλακτίτες. Σ’ αυτό το σημείο βρέθηκαν σωροί από πέτρες, μετά το παραμέρισμα των οποίων μαζεύτηκαν θραύσματα από αγγεία, από αγάλματα και άλλα αντικείμενα διαφόρων υλικών, κι ανάμεσά τους τέσσερα τεμάχια από ζωγραφισμένους πίνακες. Τα συναθροισμένα κομμάτια συμπλήρωσαν οκτώ μεγάλα κιβώτια, που αφού παρέμειναν για καιρό στις αποθήκες του μουσείου της Κορίνθου, μεταφέρθηκαν έπειτα στο μουσείο της Σικυώνος.
Τα ευρήματα περιλάμβαναν: α) ειδώλια και τερρακότες, β) αγγεία, γ) άλλα αντικείμενα από χαλκό, από ξύλο, από κόκαλο, δ) αλλά το πιο σημαντικό εύρημα, μοναδικό στο είδος του, είναι οι αναθηματικοί πίνακες από ξύλο, ζωγραφισμένοι, πολύτιμα δείγματα αρχαϊκής ζωγραφικής, των οποίων τα χρώματα διατηρούν ακόμη τη λαμπρότητά τους, ιδίως εκείνος από αυτούς τον οποίο δίνουμε εδώ σε πιστή έγχρωμη αναπαράσταση. Βρέθηκαν τέσσερα πρωτότυπα: δύο ακέραια διαστάσεων 15Χ30 εκατοστομέτρων, πάχος 5Χ2 και δύο καομματισμένα, μικροτέρων διαστάσεων. Στην εξαίρετη διατήρηση του ξύλου πρέπει πολύ να συντέλεσε το κρυσταλλικό στρώμα το εναποτεθειμένο από το στάξιμο του νερού.
ΠΙΝΑΚΑΣ Α΄. Στον καλύτερο από τους διατηρημένους πίνακες, παριστάνεται μια θυσία στην οποία παίρνουν μέρος περισσότερα πρόσωπα (ίσως μια ολόκληρη οικογένεια). Ο βωμός διακρίνεται στο άκρο δεξιό και η φωτιά είναι αναμμένη (στη φωτογραφική αναπαράσταση δεν διακρίνονται οι φλόγες, είναι όμως ορατές στο πρωτότυπο). Είναι ο βωμός μονόλιθος με τα εξωτερικά τοιχώματα κυρτά και ζωγραφισμένα στα πλάγια με μαύρα ορθογώνια στη μορφή τριγλύφων. Το κεντρικό μέρος είναι χρώματος κιτρινωπού και πάνω σ’ αυτό είναι ζωγραφισμένες κηλίδες αίματος (κηλίδες αίματος φαίνονται ζωγραφισμένες στις απεικονίσεις πολλών βωμών προπάντων πάνω σε αγγεία ερυθρόμορφα). Ο βωμός παρουσιάζει από το ένα μέρος κι από το άλλο έναν πυροστάτη ορθογώνιο, λίθινο, αδιακόσμητο, στο εσωτερικό του οποίου απεικονίζεται ο φούρνος. Όμοιοι πυροστάτες παρουσιάζονται σ’ ένα αγγείο μελανόμορφο σύγχρονο με τον πίνακά μας (550-540) από την Όλυνθο, σ’ ένα αρτοφόριο μελανόμορφο της Κύμης και σ’ ένα αγγείο του μουσείου της Κοπεγχάγης. Αργότερα τον συναντούμε με απουλικούς αμφορείς από τον Ρούβον. Αμέσως μετά το βωμό στέκεται, στραμμένη προς αυτόν, μια κόρη, που φορεί τον στενό δωρικό πέπλο χωρίς μανίκια, χρώματος ανοιχτού γαλάζιου (κοβάλτιο) με λευκές ταινίες στολισμένες με μαιάνδρους, κι επάνω ένα μακρύ ιμάτιο κόκκινο αδιακόσμητο. Η νέα γυναίκα, στεφανωμένη με κλαδί μυρτιάς σηκώνει με το αριστερό χέρι ένα μεγάλο δίσκο από τερρακότα, με τις πλευρές ανυψωμένες, μέσα στον οποίο είναι τοποθετημένα συμμετρικά τα αντικείμενα τα αναγκαία για τη θυσία, δηλαδή ένα μεγάλο αρτοφόριο κυλινδρικό στο μέσον και στις πλευρές δύο οινοχόες με μακρύ λαιμό με το δεξί χέρι κρατεί την πρόχουν για τη σπονδή. Πλάι από αυτή λίγο πιο πίσω στέκεται ένα αγόρι, στεφανωμένο κι αυτό, ντυμένο μόνο με ένα ιμάτιο κόκκινο, που αφήνει γυμνή την πλάτη και το δεξιό βραχίονα. Το αγόρι κρατά, δεμένο μ’ ένα σχοινί κόκκινο, ένα πρόβατο, το θύμα, του οποίου το τρίχωμα έχει αποδοθεί σχηματικά με μικρά τρίγωνα ή ρόμβους πυκνούς. Ακολουθούν δύο άλλοι νεαροί, που φορούν το ιμάτιο με τον ίδιο, όπως και το αγόρι, τρόπο και είναι όμοια στεφανωμένοι με κλαδιά. Είναι οι μουσικοί που συνοδεύουν την ιεροτελεστία, ο πρώτος από αυτούς, πράγματι, φέρει και κρούει τη λύρα την επτάχορδη, ο άλλος παίζει το διπλό αυλό (φλάουτο) συνδεδεμένο στα μάγουλα με τη φορβειά (Σημ. δερμάτινο περιστόμιο αυλητών για το μετριασμό της φωνής). Οι μουσικοί ακολουθούνται από τρεις γυναίκες στη σειρά, οι οποίες μόλις έχουν σταματήσει το βάδισμα, σιγανό και ρυθμικό, προς το βωμό, γιατί η θυσία αρχίζει. Οι δύο πρώτες, στεφανωμένες με κλάδους, φορούν το στενό δωρικό ένδυμα, γαλάζιο με ταινία (μπορντούρα) άσπρη απλή ή διακοσμημένη με μαίανδρο, και πάνω από αυτό ένα ιμάτιο κόκκινο. Με το δεξί χέρι κρατούν κλάδους πυκνόφυλλους, σφιγμένους με ταινίες, και τεντώνουν ψηλά σ’ ένδειξη ευλάβειας, το αριστερό χέρι με τα δάχτυλα μικροσκοπικά και ενωμένα. Η τρίτη και τελευταία μορφή ακέφαλη, είναι όλη τυλιγμένη στο γαλάζιο ιμάτιο, φέρει οπωσδήποτε κι αυτή ένα κλαδί με το σκεπασμένο αριστερό χέρι, και έχει το δεξί ελαφρά προτεταμένο κάτω απ’ το ιμάτιο. Πάνω από κάθε μορφή σύμφωνα με την τόσο συχνή στα κορινθιακά αγγεία συνήθεια είναι γραμμένο το όνομα, σε δωρική διάλεκτο αλλά αλφάβητο κορινθιακό, όπως στους πήλινους κορινθιακούς πίνακες του Βερολίνου.
Το όνομα της γυναίκας που στέκεται κοντά στο βωμό πρέπει πιθανώς να διαβαστεί Εθελόνχη. Το όνομα της γυναίκας που στέκεται αριστερά όρθια, ίσως της μητέρας, δεν διαβάζεται πλέον, η επόμενη ονομάζεται Ευθυδίκα και η άλλη Ευκολίς. Μετά το όνομα της δεύτερης από τις γυναίκες που στέκονται αριστερά διαβάζουμε τη φράση "... ανέθηκε ταις νύμφαις", χωρίς να σώζεται το πρώτο μέρος που θα πρέπει να περιλάμβανε το όνομα του προσφέροντος (τη θυσία), ίσως μιας γυναίκας. Τέλος μια άλλη επιγραφή, ακρωτηριασμένη κι αυτή στην άνω δεξιά γωνία του κάδρου, λέει… ο Κορίνθιος περιλάμβανε πιθανόν το όνομα του ζωγράφου (βλέπε στην εικόνα).
Ας εξετάσουμε τώρα την τεχνική. Το φόντο είναι εξ ολοκλήρου λευκό (σήμερα ελαφρά κιτρινισμένο) επιτυγχανόμενο με γύψο διαλυμένο σε μια κολλώδη ουσία. Πάνω σ’ αυτό το φόντο, με χέρι σίγουρο και τέλεια ενημερωμένο ως προς τις αναλογίες του ανθρώπινου σώματος, σχεδιάστηκαν πρώτα τα λεπτά περιγράμματα των μορφών, κόκκινα για τη γυναικεία σάρκα, μαύρα για τις ενδυμασίες, όπως στις μετόπες του Θέρμου. Οι επιφάνειες, οι περικλειόμενες στα περιγράμματα, συμπληρώθηκαν έπειτα μ’ ένα στρώμα από χρώμα ενιαίο λευκό για τα γυμνά μέρη των γυναικών, κόκκινο για εκείνα των νέων. Οι χιτώνες και τα ιμάτια είναι βαμμένοι αποκλειστικά με γαλάζιο και κόκκινο βαθύ, με μαύρο οι κόμες των αντρών και των γυναικών, με πράσινο (σήμερα κίτρινο) οι κλάδοι των ικετών και τα στεφάνια από φύλλα. Τέλος οι πυροστάτες του βωμού είναι χρωματισμένοι με σκούρο βιολετί, οι πλάκες της βάσεως και του επιστεγάσματος με γαλάζιο. Το κεντρικό σώμα φέρει στο έξω μέρος δύο τριγλύφους μαύρες, ενώ η επιφάνεια ανάμεσα σ’ αυτές αφέθηκε κιτρινωπή. Έχουμε λοιπόν συνολικά έξι ή επτά χρώματα που συναντούμε και σους πίνακες από τερρακότα και στα αγγεία. Τα χρώματα μεταλλικά, διατηρούν θαυμάσια τη φωτεινότητά τους. Όπως στα σύγχρονα έργα κεραμικής, έτσι κι εδώ οι μορφές είναι ευθυγραμμισμένες χωρίς κανένα ζήλο να αποδοθεί το βάθος. Η απεικόνιση είναι γραμμική και επίπεδη χωρίς έξαρση των ανατομικών λεπτομερειών, με το μάτι της αποστάσεως, χωρίς κλιμάκωση των τόνων που μπορούν να δημιουργήσουν μια διάκριση των σημασιών ανάμεσα στις διάφορες επιφάνειες. Μ’ άλλα λόγια τα σώματα έχουν απεικονιστεί χωρίς πλαστικότητα, κυριαρχεί μια αντίληψη στενά διακοσμητική, μόνο ο τονισμός των καμπυλών του σώματος δίνει κατά κάποιον τρόπο την αίσθηση του όγκου του (βλ. ιδίως τη γυναικεία μορφή του μέσου). Ανάλογες συνθήκες συναντούμε σε μερικά χαλκιδικά αρχαία αγγεία.
Στον παρακάτω πίνακά μας παρατηρούμε κιόλας μια μικρή πρόοδο. Έχουν δειλά-δειλά απεικονιστεί, στα ιμάτια, τα διπλωμένα άκρα των πτυχών. Τέτοιο δίπλωμα δεν βλέπει κανείς στα έργα κεραμικής του πρώτου τετάρτου του 6ου αιώνα, ούτε σ’ αυτά του δεύτερου τετάρτου το συναντούμε όμως σε έργο του Εξηκία, του τρίτου τετάρτου του 6ου αιώνα, όπως για παράδειγμα στον αμφορέα του Βατικανού με την παράσταση της επιστροφής των Διοσκούρων. Ακόμα πιο καθαρά στο τελευταίο τέταρτο του 6ου αιώνα, στον ερυθρόμορφο αμφορέα του Παρισιού αυστηρού ρυθμού, των Όλτου και Παμφαίου. Γενικά σαν βαθμίδα τεχνικής εξελίξεως, οι μορφές οι πιο γειτνιάζουσες προς τις δικές μας είναι εκείνες του δεύτερου Λυδού, του Άμαση και του Εξηκία.
Ο τύπος της ιωνικής κόρης δεν έχει ακόμη επηρεάσει τις δικές μας μορφές όπως τις αντίστοιχες των χαλκιδικών αγγείων (για παράδειγμα εκείνες στον κρατήρα του Βύρτσμπουργκ με τον αποχαιρετισμό του Έκτορα), αλλά η φυσικότητα με την οποία το ιμάτιο αφήνει να φαίνεται το στήθος κάτω από το πέπλο είναι, χωρίς αμφιβολία, χαρακτηριστική στις κόρες με το λοξό ιμάτιο. Αν λογαριάσουμε τις διαφορές από τη μεγάλη πλαστική, οι φιγούρες μας είναι πολύ κοντινές προς τις πεπλοφόρες Κόρες της Ακροπόλεως. Για τη χρονολόγηση της ζωγραφικής μας μπορεί να βοηθήσει επίσης η μορφή των αγγείων που χρησιμοποιήθηκαν για τη θυσία, όχι τόσο ο ίδιος ο δίσκος όσο τα αντικείμενα τα περιεχόμενα σ’ αυτόν, δηλαδή το μεγάλο κυλινδρικό αρτοφόριο (pisside) και οι δύο οινοχόες με κωνική βάση και μακρύ λαιμό, που τις απαντούμε ήδη στην αρχαία (625-600 π.Χ.) και στη μέση (600-575 π.Χ.) κορινθιακή περίοδο και επίσης η προχόη ή οινοχόη που κρατεί η θυσιάζουσα. Η ιδιότυπη μορφή αυτού του αγγείου όμοιου με την οινοχόη, που ο Payne τοποθετεί χρονολογικά στο δεύτερο τέταρτο του 6ου αιώνα, παρουσιάζεται εδώ πιο λεπτή. Θα φαινόταν λοιπόν αρκετά νεώτερη, έτσι που να προσγραφεί στο τρίτο τέταρτο του 6ου αιώνα. Τις τελευταίες δεκαετίες αυτού του αιώνα αυτός ο τύπος αγγείου παρουσιάζεται και στην Αττική, με μόνη τη διαφορά ότι εκεί η βάση είναι η συνηθισμένη. Το σχήμα της βάσεως στη δική μας προχόη είναι απόλυτα χαρακτηριστικό, και συναντιέται πιο συχνά στις λακωνικές υδρίες, προπάντων σ’ αυτές της Καιρέας, που ανήκουν στο τρίτο τέταρτο του 6ου π.Χ. αιώνα.
Με βάση τα στοιχεία που εξετάσαμε ως εδώ, ο πίνακάς μας φαίνεται πως μπορεί να χρονολογηθεί στο τρίτο τέταρτο του 6ου αιώνα, πιθανόν στα χρόνια μεταξύ 540 και 530 π.Χ. και με αυτή τη χρονολόγηση συμφωνεί τέλεια το σχήμα των γραμμάτων της επιγραφής.
(Ακολουθεί περιγραφή του πίνακα Β’ που είναι σύγχρονος του Α’ και των πινάκων Γ’ και Δ’ που είναι λίγο μεταγενέστεροι).
Ιδιαίτερη σημασία αποκτούν αυτοί οι μικροί πίνακες από το ότι βρέθηκαν όχι μακριά από τη Σικυώνα, στη ζώνη δηλαδή που θεωρείτο από τους αρχαίους σαν την κοιτίδα της Ελληνικής Ζωγραφικής. Συμπληρώνεται μ’ αυτούς ένα μεγάλο κενό στην ιστορία της Αρχαϊκής Ζωγραφικής. Παρουσιάζουν πράγματι καθαρή εικόνα της τεχνοτροπίας που επικρατούσε στην Κόρινθο και στη Σικυώνα, όταν η αγγειογραφία είχε πάψει να απεικονίζει την τοπική παράδοση.
Οι ζωγραφιές αυτές, συνθεμένες με πολύ περισσότερα χρώματα, παρ’ ότι οι αγγειογραφίες, είναι κάτι σαν μικρογραφίες συγκριτικά με τη σύγχρονη μνημειακή ζωγραφική, από την οποία ωστόσο δεν απομένει τίποτα".
Δευτέρα 16 Αυγούστου 2010
ΑΝΑΡΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΑΡΝΗΣΗ ΟΠΟΙΟΥΔΗΠΟΤΕ ΕΛΕΓΧΟΥ
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ
Στην κοσμοπολίτικη Μύκονο, με τις καυτές παραλίες, τα τρελά ξενύχτια και τους διάσημους επισκέπτες, δυο πράγματα δεν παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια καθοδική τάση. Η ζήτηση στα πολυτελή ξενοδοχεία με τις υψηλές τιμές και ο αριθμός των νεόδμητων οικοδομών, που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια εδώ κι εκεί στο νησί, υποβαθμίζοντας πολλές φορές το φυσικό περιβάλλον.
Το κοσμοπολίτικο νησί έχει γίνει «βασίλειο» του real estate με όλες τις συνέπειες
Παρά το γεγονός ότι πολλοί φορείς (ΥΠΕΧΩΔΕ, ΥΠΕΘΟ, ΕΟΤ, ΥΠΠΟ), επιφορτισμένοι με τον σχεδιασμό, θεσμοθέτησαν παρεμβάσεις ήδη από τη δεκαετία του '50, με στόχο τη διαχείριση της τουριστικής ανάπτυξης, η Μύκονος αποτελεί ένα από τα κλασικά και παράλληλα αρνητικά παραδείγματα τουριστικής περιοχής με άναρχη ανάπτυξη και άρνηση οποιουδήποτε ελέγχου από την τοπική κοινωνία και τα οικοδομικά συμφέροντα. Η χρονική υστέρηση στη θεσμοθέτηση μέτρων πολιτικής, η έλλειψη πολιτικής βούλησης, ο συμβιβασμός με τα μικρά και μεγάλα συμφέροντα και τα συχνά αλληλοσυγκρουόμενα προτεινόμενα μέτρα, έχουν οδηγήσει σε ουσιαστικά αδιέξοδα τη συνολικότερη ανάπτυξη του νησιού, με δυσμενέστερες επιπτώσεις την υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος, την αυθαίρετη δόμηση, την αισθητική ρύπανση και τη συνολικότερη απαξίωση της ποιότητας του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος.
Η έρευνα
Τα παραπάνω στοιχεία είναι μέρος της έρευνας «Η αστικοποίηση της Μυκόνου», την οποία διενήργησε το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, με επικεφαλής τον καθηγητή Κωστή Χατζημιχάλη, στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος με την ονομασία «Το σύγχρονο ελληνικό πολιτισμικό τοπίο: ένας αεροφωτογραφικός άτλαντας», Greekscapes.
Η Μύκονος βρίσκεται στο κέντρο των Κυκλάδων και μαζί με τη Δήλο και τη Ρήνεια συναποτελούν ένα μικρό νησιωτικό σύμπλεγμα με έκταση 103,50 τ.χλμ. και μήκος ακτών 88,7 χλμ. (Μύκονος: 85,5 τ.χλμ. και μήκος ακτών 81 χλμ.). Η γεωμορφολογία του νησιού είναι τυπικά κυκλαδίτικη, με εδάφη βραχώδη και ημιορεινά (μέγιστο υψόμετρο 372), τα οποία χαρακτηρίζονται από φτωχή βλάστηση και λίγους υδάτινους πόρους (λίγοι χείμαρροι και δύο υδροβιότοποι, στον Πάνορμο και στο Μαράθι). Η αύξηση του τουρισμού και η παράλληλη άνοδος των εισοδημάτων οδηγεί σε μετατροπή της αγροτικής γης σε οικιστική, με δραματική αύξηση των τιμών της, με κατασκευή νέων υποδομών και διαρκή επέκταση του τουριστικού τομέα και αργότερα της δεύτερης κατοικίας. Σήμερα, είναι ένα από τα πιο πυκνοκατοικημένα νησιά των Κυκλάδων, με σημαντική τουριστική κίνηση καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.
«Στην πρώτη περίοδο τουριστικής ανάπτυξης (δεκαετίες 1960-70), ο τοπικός πληθυσμός στρέφεται σταδιακά στην πολυαπασχόληση, με επίκεντρο τον τουρισμό, εγκαταλείποντας ή οριακά συντηρώντας τους άλλους παραγωγικούς κλάδους με στρατηγικές οικογενειακού χαρακτήρα», εξηγεί ο Κωστής Χατζημιχάλης. «Στις δύο αυτές δεκαετίες ένας τυπικός Μυκονιάτης, που ισχυρίζεται ότι είναι αγρότης, νοικιάζει επίσης δωμάτια σε τουρίστες το καλοκαίρι, ψαρεύει με τη βάρκα του ή τη νοικιάζει για ψυχαγωγία των τουριστών. Η γυναίκα του μπορεί να εργάζεται ως καμαριέρα στα ενοικιαζόμενα δωμάτια της οικογένειας και παράλληλα μπορεί να πουλάει υφαντά σε τοπικό μαγαζί. Τέλος, τα παιδιά μπορεί να εργάζονται στο ψάρεμα με τον πατέρα, να είναι σερβιτόροι σε εστιατόρια ή να εργάζονται σε εμπορικά καταστήματα. Η δεύτερη περίοδος (1970-1990) οδηγεί σε μία ταχύτατη "τουριστικοποίηση" την κοινωνική και παραγωγική δομή. Η Μύκονος έχει πλέον γίνει γνωστή, μια παγκόσμια φίρμα, ένας προορισμός αντίστοιχος της Ιμπιζα, του Σεν Τροπέ και του Κάπρι, έλκοντας καλλιτεχνικές διασημότητες, ηθοποιούς και χιλιάδες νεαρούς και νεαρές για διασκέδαση. Ο τουρισμός ως απασχόληση και ως άμεσο/ έμμεσο εισόδημα αποτελεί πλέον την κύρια βάση της τοπικής ανάπτυξης με διαρκώς εμφανέστερα τα χαρακτηριστικά μιας ιδιαίτερου τύπου "αστικοποίησης". Σταδιακά, σημαντικό ποσοστό των επιχειρήσεων περνάει στα χέρια μη ντόπιων (ιδιαίτερα στο κλάδο της εστίασης και του εμπορίου), ξένοι επιχειρηματίες εγκαθίστανται στο νησί για λίγους μόνο μήνες, ενώ ο πληθυσμός αυξάνει, αλλάζοντας συγχρόνως κοινωνική και πολιτισμική σύνθεση.
Οι επενδύσεις
Το δομημένο περιβάλλον της Μυκόνου, 1987, 1992 και 1998 (Πηγή: ΠΕΤΡΑΚΗΣ, etal, 2005, πρόγραμμα ISOLE)
Οι νέες επενδύσεις, κυρίως σε κατασκευές και υποδομές, πενταπλασιάζουν τις αξίες γης, ανεβάζουν τιμές και εισοδήματα και δημιουργούν συνθήκες αύξησης της παραοικονομίας και φαινομένων κοινωνικής ανομίας, με παράλληλη υποβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών».
Από το 1990 μέχρι σήμερα στο νησί κυριαρχούν το real estate και η συστηματική μετατροπή του άνυδρου και γυμνού τοπίου σε πυκνοδομημένο αστικό ιστό δεύτερης κατοικίας. «Χιλιάδες βίλες, μεμονωμένες ή σε συγκροτήματα, με πισίνες και άκομψη ψευτοκυκλαδίτικη αρχιτεκτονική, κυριαρχούν μαζί με πυκνό δίκτυο δρόμων. Η τεράστια αύξηση των οικοδομών (τουριστικά καταλύματα και παραθεριστικές κατοικίες) επεκτείνεται πλέον εκτός του παραλιακού άξονα (Μύκονος, Ορνός, Τούρλος και Αγ. Στέφανος) και σε σχεδόν όλες τις υπόλοιπες παραλιακές, αλλά και σε πολλές μεσόγειες περιοχές. Οι οικοδομές απαιτούν μεγάλα νέα δίκτυα υποδομών (αεροδρόμιο, οδικό δίκτυο, περιφερειακός δρόμος, νέα λιμάνια, δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης, εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού κ.ά.), τα οποία διακρίνονται για την απροθυμία ένταξής τους στο τοπίο». *
Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 16 Αυγούστου 2010
http://www.enet.gr/?i=news.el.ellada&id=193337
Δευτέρα 9 Αυγούστου 2010
Όσ' άστρα γύρω βρίσκονται - Σαπφώ (Απόδοση: Οδυσσέας Ελύτης)
ἄστερες ,ὲν ἀμφὶ κάλαν σελάνναν ἂψ
ἀπυκρύπτοισι φάεννον εἶδος ὄπποτα
πλήθοισα μάλιστα λάμπηι γᾶν ~
ἀργυρία.
Οσ' άστρα γύρω βρίσκονται
στην έκπαγλη σελήνη.
Το φωτεινό τους πρόσωπο
κρύβουν κάθε φορά
που εκείνη,
ολόγιομη,
καταλάμπει τη γη
ανεβαίνοντας
ασημοκαπνισμένη.
Τετάρτη 4 Αυγούστου 2010
Οι κάτοικοι του Ρεθίου αντιδρούν στον διασυρμό που υφίσταται το χωριό τους.
ΘΕΜΑ : «εΡΕΘΙστικά» πανηγύρια και ποιοί είναι για τα πανηγύρια
Η Αφισορρύπανση δεν έχει τελειωμό παρά τις απαγορεύσεις και τους νόμους . Επειδή όμως το χωριό μας ‘ΡΕΘΙ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ’ έγινε θέμα στο διαδίκτυο και πασίγνωστο από τη διοργάνωση ενός ‘πανηγυριού’ από ιδιώτη, θέτουμε συγκεκριμένα ερωτήματα και ζητάμε απαντήσεις.
1. Ποιος φορέας δίνει την άδεια για την χρήση δημόσιου χώρου για ιδιοτελείς σκοπούς και με τί απολαβές (ενοίκιο , τραπεζοκαθίσματα)
2. Τι πνευματικό κέντρο Δήμου είναι αυτό που όχι μόνο δεν διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις στα χωριά αλλά ανέχεται άσεμνες πορνοστάρ να πρωταγωνιστούν σε τοπικές γιορτές
3. Γιατί αγνοείτε την τοπική κοινωνία επιτρέποντας στον καθένα να μπορεί να διασύρει το χωριό μας
4. Τι συμβαίνει με τη διακίνηση του μαύρου χρήματος από τις απολαβές των ‘καλλιτεχνών’ μέχρι τα έσοδα της διοργάνωσης που συνήθως δεν κόβουν αποδείξεις, όταν αντίστοιχα ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού μας πληρώνει πρόστιμο για τυπική φορολογική ‘παράβαση’ (μη κατάθεση μηδενικής φορολογικής δήλωσης)
5. Τι θα γίνει με τα ανήλικα παιδιά μας που δεν μπορούμε να τα φυγαδέψουμε την ημέρα της εκδήλωσης γιατί παραθερίζουν στο χωριό και φυσικά δεν θέλουμε με κανένα τρόπο να ‘γλεντήσουν’ με τα καμώματα μιας πορνοστάρ
6. Γιατί επιτρέπετε το πανέμορφο χωριό μας να γίνει διάσημο με ένα τόσο χυδαίο και εξευτελιστικό τρόπο, χωρίς καμία επίσημη αντίδραση των φορέων του Δήμου,
ενώ οι κάτοικοι του, οι οικογένειες που χρόνια το συντηρούν και οι επισκέπτες του το αγαπούν και το προστατεύουν.
Απαιτούμε την προστασία του Δημόσιου χώρου καταρχάς από τους εκλεγμένους άρχοντες.
Απαιτούμε την ηθική αποκατάσταση του χωριού μας με την απόσυρση των αφισών και των υπονοούμενων που φέρουν.
Απαιτούμε τη παρέμβαση του Δήμου σε έργα υποδομής για τον πολιτισμό με πρώτο αίτημα τη δημιουργία πολιτιστικού κέντρου και βιβλιοθήκης για τους νέους στο χώρο του παλαιού σχολείου. Ακόμη την αξιοποίηση του εγκαταλελειμμένου κτιρίου του Συνεταιρισμού σε λαογραφικό μουσείο.
Μετά τιμής
Κάτοικοι του ΡΕΘΙΟΥ
ΥΓ. Τα ονόματα όσων υπογράφουν το ανωτέρω, είναι στη διάθεση οποιουδήποτε. Δεν δημοσιεύονται για να μην πάρει το θέμα προσωπική διάσταση.
ΣΦΕΝΤΟΝΑ, στις 3 Αυγούστου, 2010
Τρίτη 3 Αυγούστου 2010
Πέμπτη 29 Ιουλίου 2010
Τετάρτη 23 Ιουνίου 2010
Πάει και τσάϊ της Ζήρειας...
Άκουσα όμως και κάτι άλλο, προχθές: " Γύρω στα τριάντα αυτοκίνητα με αλβανούς ανέβηκαν στην Ζήρεια και ξερίζωσαν το τσάϊ". Εγώ από την Αθήνα δεν ξέρω αν ήταν αλβανοί, γερμανοί ή έλληνες, εκείνο που κατάλαβα είναι κάτι δεν πρέπει να γίνεται σωστά. Όταν μου λένε, ότι τριάντα αυτοκίνητα (δεν με ενδιαφέρει η εθνικότητα) μπορούν να πάνε στο δάσος και να κάνουν ότι θέλουν, ανενόχλητοι, σίγουρα πολλά πράγματα δεν γίνονται όπως θα έπρεπε.
Πρώτα απ' όλα αναρωτιέμαι τίνος ευθύνη είναι το τσάϊ και ό,τι άλλο φύεται στην Ζήρεια. Δεν θα έπρεπε το Δασαρχείο να έχει το νου του; Κι έπειτα οι ντόπιοι; Σε άλλες περιοχές (στην Σούρπη για παράδειγμα) όχι μόνο προσέχουν το τσάϊ, αλλά βρήκαν τρόπο να το καλλιεργούν. Γιατί να ρημάζει η Ζήρεια; Γιατί να μην αξιολογείται σωστά τίποτα στον τόπο μας; Γιατί υποτιμάμε κάθε τι που (νομίζουμε) ότι δεν επηρεάζει την τσέπη μας;
Το ταπεινό τσαγάκι του βουνού ξέρετε τι αξία έχει; Οι γερμανοί και οι ελβετοί το έχουν πάρει είδηση και μαζεύουν τα βότανά μας και τα μοσχοπουλάνε στην Ευρώπη. Όχι, δεν θαυμάζουν οι "κουτόφραγκοι" απλώς τα βουνά μας, όπως ισχυρίζονται. Συνδυάζουν το τερπνόν μετά του ωφελίμου. Κι εμείς που δεν είμαστε "κουτόφραγκοι", πίνουμε πράσινο τσάϊ, γιατί μας έπεισε η τηλεόραση και οι πληρωμένες δημοσιεύσεις....
Ο σιδερίτης φύεται σε βραχώδεις αλπικές και υποαλπικές θέσεις της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Τρίτη 15 Ιουνίου 2010
Δευτέρα 7 Ιουνίου 2010
Σκόρπιες σκέψεις
Τρίτη 1 Ιουνίου 2010
Βρέθηκαν τα δεξιά πόδια των Κούρων από τα Κλένια
Διαβάζουμε όμως ότι την Δευτέρα 31 Μαίου βρέθηκε το δεξιό πόδι του μεγαλύτερου Κούρου, ότι την επόμενη ημέρα βρέθηκε το δεξί πόδι και του δεύτερου Κούρου και παρατηρούμε περίεργες ομοιότητες. Βέβαια οι δύο Κούροι αποκαλούνται "δίδυμοι" λόγω της ομοιότητάς τους, αλλά αυτές δεν περιορίζονται στην κατασκευή τους. Είναι εμφανείς οι ομοιότητες των εκδορών των σωμάτων, των προσώπων και των σπασμένων μελών. Οπότε η εύρεση των δύο δεξιών ποδιών, με διαφορά μας ημέρας, στον ίδιο χώρο, προβληματίζει.
Σύμφωνα με την εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ (1/6/2010) από όπου αντλήθηκε η πληροφορία της εύρεσης, κατά τη σωστική ανασκαφική έρευνα στο χωριό Κλένια, όπου εντοπίστηκαν οι κούροι, ανακαλύφθηκε επίσης τμήμα αρχαίου νεκροταφείου του τρίτου και τετάρτου του 6ου αιώνα π.Χ.
Οι έρευνες στην περιοχή συνεχίζονται κι εμείς περιμένουμε να μάθουμε περισσότερα.
Δευτέρα 17 Μαΐου 2010
Δύο Κούροι ανεκτίμητης αξίας σώζονται και δύο αρχαιοκάπηλοι από τα Κλένια παίρνουν το δρόμο για την φυλακή.
Επαγγελματίες αγρότες οι δύο αρχαιοκάπηλοι που συνελήφθησαν
ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΟΙ ΔΥΟ ΚΟΥΡΟΙ
Αστυνομικοί της Aσφάλειας Αττικής εμφανίστηκαν σε τρεις αρχαιοκάπηλους στο χωριό Κλένια Κορινθίας, σαν αγοραστές και κατάφεραν να συλλάβουν τους δύο από αυτούς. Οι αρχαιοκάπηλοι είχαν βρει πριν από οκτώ μήνες σε ανασκαφή δύο αγάλματα Κούρων και...
...ζητούσαν αγοραστές, από τους οποίους θα ζητούσαν πολλά εκατομμύρια ευρώ.
Αστυνομικοί της δίωξης αρχαιοκαπηλίας της Ασφάλειας Αττικής είχαν πληροφορίες για τους αρχαιοκάπηλους που είναι επαγγελματίες αγρότες -οι δύο με καταγωγή από την Κλένια και ο τρίτος από τη Νεμέα- και ήρθαν σε επαφή μαζί τους, συμφώνησαν μάλιστα την τιμή και κανόνισαν να συναντήθηκαν στην Κλένια το βράδυ της Παρασκευής.
Κατά τη συνάντηση αρχαιοκαπήλων και «αγοραστών» οι αστυνομικοί συνέλαβαν τον έναν, την επόμενη παραδόθηκε ο δεύτερος, ενώ διαφεύγει ο τρίτος αρχαιοκάπηλος ο οποίος σύμφωνα με αστυνομικές πηγές θεωρείται ο εγκέφαλος και έχει απασχολήσει τις αρχές στο παρελθόν για παρόμοια αδικήματα.
Από το troktiko.gr
Εκ των υστέρων πληροφορηθήκαμε ότι εν λόγω... αγρότες αφέθηκαν ελεύθεροι με εγγύηση 60.000 ευρώ ο ένας και 30.000 ευρώ ο άλλος. No comments.
Σάββατο 8 Μαΐου 2010
Καταγραφή αρχαίων ελαιόδεντρων στην ψηφιακή βάση δεδομένων
Αναδημοσίευση από το: http://www.104fm.gr/all-news/1-general-news/4329-recording-of-ancient-trees-in-the-digital-database.html
Ξεκίνησε το Σάββατο 10 Απριλίου η καταγραφή σε ψηφιακή βάση δεδομένων όλων των χαρακτηριστικών και της περιγραφής των αρχαίων και των ιστορικών ελαιόδεντρων, κατά τη διάρκεια συνάντησης του επιστημονικού επιτελείου του ΤΕΙ Κρήτης με εκπροσώπους του Δικτύου Πολιτιστικών Συλλόγων στην περιοχή Αμαρίου Ρεθύμνου. Οι πολιτιστικοί σύλλογοι της περιοχής είχαν ήδη καταγράψει τα ενδιαφέροντα ελαιόδεντρα. Και οι επιστήμονες του ΤΕΙ με τη χρήση GPS τα αποτύπωσαν για να «μεταφέρουν» τα στοιχεία τους σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων η οποία θα παρουσιάζει τα αρχαία και τα ιστορικά ελαιόδεντρα της Κρήτης.
Η ίδια διαδικασία θα συνεχιστεί σε όλη την Κρήτη. Πολλοί σύλλογοι από τους τέσσερις νομούς έχουν συμπληρώσει τα σχετικά δελτία καταγραφής και οι αρμόδιοι επιστήμονες θα πάνε σε ένα προς ένα τα ελαιόδεντρα, να τα καταγράψουν και να τα «περάσουν» στο ηλεκτρονικό μητρώο.
Η αρχή της ψηφιακής καταγραφής έγινε, όπως προαναφέρθηκε, από ελαιόδεντρα στο χωριό Άη Γιάννης Αμαρίου Ρεθύμνου και είχε το χαρακτήρα της επίδειξης για την πληρέστερη ενημέρωση των πολιτιστικών συλλόγων σχετικά με τη διαδικασία. Οι υπόλοιπες καταγραφές θα γίνουν μετά από συνεννόηση μεταξύ των κατά τόπους συλλόγων με τους αρμοδίους του ΤΕΙ.
Η ηλεκτρονική βάση δεδομένων θα αποτελέσει το «εργαλείο» ώστε να γίνει γνωστό πού υπάρχουν υπερ-αινώβιες ελιές στην Κρήτη, για να σώζονται σε περιπτώσεις δημοσίων ή ιδιωτικών έργων. Επίσης, για την ανάδειξη του αρχαίου ελαιώνα της Κρήτης στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Νομαρχία Ρεθύμνης: «Είμαστε κοντά σας»
Στην περιοδεία σε ελαιόδεντρα και στη συνάντηση στον Άη Γιάννη Αμαρίου πήρε μέρος ο Αντινομάρχης Ρεθύμνου Γιάννης Νικολούδης ο οποίος δήλωσε, μετά από συνεννόηση με το Νομάρχη Γιώργη Παπαδάκη, ότι η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση «θα συμβάλει με όποιο τρόπο χρειαστεί στο σπουδαίο έργο του ΤΕΙ Κρήτης και του Δικτύου Πολιτιστικών Συλλόγων για τη σωτηρία και την ανάδειξη των αρχαίων και των ιστορικών ελαιόδεντρων του τόπου μας. Θα συμβάλλουμε, τόνισε ο κ. Νικολούδης, για την πλήρη καταγραφή όλων των ενδιαφερόντων ελαιόδεντρων του νομού Ρεθύμνου και για την ανάδειξη τους».
Επίσης μετείχαν ο πρόεδρος του ΤΕΙ Βαγγέλης Καπετανάκη, ο διευθυντής της Σχολής Τεχνολογίας Γεωπονίας Δημήτρης Λυδάκης, ο καθηγητής Δενδροκομίας Σπύρος Λιονάκης, σπουδαστές και απόφοιτοι του Ιδρύματος που έχουν αναλάβει την καταγραφή, καθώς και εκπρόσωποι πολιτιστικών συλλόγων. Ακόμα πήρε μέρος ο πρόεδρος του συλλόγου Ριζιτών Αμαρίου Αττικής Σταύρος Φωτάκης, ο οποίος είχε καταγράψει τα σημαντικά ελαιόδεντρα στην περιοχή του Άη Γιάννη.
Ο πρόεδρος του ΤΕΙ Κρήτης Βαγγέλης Καπετανάκης υπογράμμισε τη σημασία του ηλεκτρονικού μητρώου αρχαίων και ιστορικών ελαιόδεντρων, ενώ αναφέρθηκε και σε άλλες δραστηριότητες που αναπτύσσονται σε συνεργασία με το Δίκτυο Πολιτιστικών Συλλόγων, μεταξύ αυτών και η προετοιμασία της έκθεσης εικαστικών έργων για τον αρχαίο ελαιώνα της Κρήτης.
Όλοι έμειναν ενθουσιασμένοι από τη θαυμάσια φιλοξενία που τους επεφύλαξε ο πρόεδρος Παντελής Παραδεισιανός και τα μέλη του πολιτιστικού συλλόγου Άη Γιάννη Κυμινάρη.
Περιοδεία σε ιστορικά ελαιόδεντρα
Είχε προηγηθεί περιήγηση σε ιστορικά ελαιόδεντρα της περιοχής Άη Γιάννη Αμαρίου μεταξύ αυτών και στη «Γεροντολέ» που λόγω του μεγέθους και της ιστορίας της αποτελεί ένα από τα φυσικά μνημεία της περιοχής.
Υπενθυμίζεται ότι η πρωτοβουλία για τη σωτηρία και την ανάδειξη των υπερ-αιωνόβιων ελαιόδεντρων της Κρήτης ξεκίνησε στις 17 Μαρτίου 2009 μετά από πρόσκληση του πολιτιστικού συλλόγου Βενεράτου νομού Ηρακλείου. Η πρώτη συνάντηση των πολιτιστικών συλλόγων έγινε πριν περίπου ένα χρόνο στην περιοχή Αμαρίου (χωριό Αποδούλου) ακολούθησαν συναντήσεις στη Βιάννο, την Κάντανο, την Ιεράπετρα, το Βενεράτο, τη Σητεία και το Σάββατο 10 Απριλίου 2010 ξανά στο Αμάρι (χωριό Άη Γιάννης) όπου έκλεισε ο πρώτος κύκλος των επαφών μεταξύ των πολιτιστικών συλλόγων. Σήμερα στο Δίκτυο μετέχουν συνολικά 73 πολιτιστικοί και φιλοπεριβαλλοντικοί σύλλογοι από τους τέσσερις νομούς της Κρήτης.
Ο δρόμος Ξυλοκάστρου-Τρικάλων περνά ανάμεσα από πολλά αρχαία ελαιόδεντρα. Τα περισσότερα ανήκουν στο μοναστήρι της Κορφιώτισσας, όπως έμαθα. Άλλα ανήκουν σε ιδιώτες. Περισσότερο όμως ανήκουν στον τόπο που τα έθρεψε επί τόσους αιώνες και είναι άδικο να κόβονται, αφού υπάρχει τρόπος να σωθούν. Στην Κρήτη καταγράφουν, προστατεύουν, όχι μόνο δεν κόβουν, αλλά μεταφυτεύουν τα αρχαία δένδρα. Μήπως ήρθε ο καιρός να κάνουμε κι εμείς το ίδιο;
Καταγραφή αρχαίων ελαιοδένδρων
Όπως είναι γνωστό, οι 70 πολιτιστικοί και φιλοπεριβαλλοντικοί σύλλογοι της Κρήτης που μετέχουν στο Δίκτυο εντοπίζουν, ο καθένας στην περιοχή του, τα ελαιόδεντρα που φαίνεται να έχουν ιστορικό ενδιαφέρον.
"Από την περιοχή του Αμαρίου" ξεκίνησε "η επίδειξη καταγραφής, σε Ψηφιακή Βάση Δεδομένων, όλων των χαρακτηριστικών και της περιγραφής των αρχαίων και των ιστορικών ελαιόδεντρων της Κρήτης, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας που αναπτύσσει το Δίκτυο Πολιτιστικών Συλλόγων Κρήτης, με την επιστημονική υποστήριξη του ΤΕΙ Κρήτης. Ήδη οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι της περιοχής του Αμαρίου έχουν εντοπίσει και καταγράψει τα ενδιαφέροντα ελαιόδεντρα. Τώρα είναι η σειρά του επιστημονικού επιτελείου του ΤΕΙ Κρήτης να δει από κοντά τα ιστορικά ελαιόδεντρα, να τα αποτυπώσει λεπτομερειακά στην Ψηφιακή Βάση Δεδομένων που αναπτύσσεται στο Ίδρυμα για το σκοπό αυτό.
Όπως είναι γνωστό, οι 70 πολιτιστικοί και φιλοπεριβαλλοντικοί σύλλογοι της Κρήτης που μετέχουν στο Δίκτυο εντοπίζουν, ο καθένας στην περιοχή του, τα ελαιόδεντρα που φαίνεται να έχουν ιστορικό ενδιαφέρον. Στη συνέχεια το επιστημονικό επιτελείο του ΤΕΙ Κρήτης θα καταγράψει ηλεκτρονικά τα ελαιόδεντρα αυτά, θα τα εκτιμήσει την ηλικία τους και θα δώσει συμβουλές για τη σωστή περιποίηση τους.
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στο πλαίσιο των προσπαθειών για τη σωτηρία και την ανάδειξη των αρχαίων και των ιστορικών ελαιόδεντρων του νησιού. Με σκοπό την ανάδειξη των μνημειακών ελαιόδεντρων το Δίκτυο Πολιτιστικών Συλλόγων Κρήτης προγραμματίζει τη δημιουργία καλλιτεχνικού χαρακτήρα ντοκιμαντέρ. Παράλληλα, το Δίκτυο, σε συνεργασία με το ΤΕΙ Κρήτης, διοργανώνει έκθεση εικαστικών έργων με θέμα «Ο αρχαίος ελαιώνας της Κρήτης στο βάθος του χρόνου». Συνδιοργανωτές της έκθεσης είναι οι τέσσερις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις της Κρήτης. Στην έκθεση που θα έχει ως αφετηρία τον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του ΤΕΙ, θα μπορούν να πάρουν μέρος καλλιτέχνες από την Ελλάδα και όλες τις χώρες. Στη συνέχεια η έκθεση θα μεταφερθεί στο Διεθνές Εκθεσιακό Κέντρο Κρήτης".
Οι πληροφορίες προέρχονται από το:
http://www.104fm.gr/all-news/1-general-news/4323-demo-recording-in-a-digital-database-of-historic-olive-trees-of-crete.html
Σάββατο 1 Μαΐου 2010
Τρίτη 6 Απριλίου 2010
Το αυγό του Κολόμβου
Το Κράτος κάνει το πολίτη ή ο πολίτης το Κράτος;
Πέμπτη 1 Απριλίου 2010
Καλή Ανάσταση
Ιδού η μικροτάτη Παρασκευή πάλι σε βαφή Μεγάλης βουτηγμένη.
Μέτωπο αιμάτινο σου πλέκουν τ' ακανθώδη έθιμα
και επί τον ιματισμόν σου έβαλαν κλήρο.
Τι κι αν εσχίσθη το καταπέτασμα των χαμομηλιών
τι κι αν χρωμάτων στρατιαί εξεπλήττοντο
σταύρωσον σταύρωσον αλαλάζουν
τα κρεοπωλεία, οι ψησταριές κι οι φούρνοι.
Κική Δημουλά: «Γραμματείς και πρεσβύτεροι αιώνες»
Κυριακή 14 Μαρτίου 2010
Κοινό μέτωπο κατά της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων
Το άγαλμα, ανάμεσα σε άλλα ευρήματα που κατασχέθηκαν.
Πριν από λίγες ημέρες αστυνομικοί του Τμήματος Αρχαιοκαπηλίας της Διεύθυνσης Ασφαλείας Θεσσαλονίκης, με τη βοήθεια του τμήματος Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του υπουργείου Πολιτισμού - Τουρισμού, πέτυχαν ένα «λαχείο». Εντόπισαν και κατέσχεσαν αρχαίο χάλκινο άγαλμα τύπου δορυφόρου του Λυσίππου, μια χάλκινη παιδική κεφαλή πρώιμων ρωμαϊκών χρόνων, 12 νομίσματα και ένα ολόκληρο αρχείο με φωτογραφίες αρχαιοτήτων έτοιμων για παράνομη διακίνηση.
Τον περασμένο μήνα από τη Βασιλεία της Ελβετίας μάς ήρθαν τέσσερις τοιχογραφίες που είχαν κλαπεί το 1978 από τον Ι. Ν. Παλαιοπαναγιάς στη Στενή Ευβοίας.
Όπως φαίνεται και από τη συχνότητα των περιστατικών, τo κεφάλαιο της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων όχι μόνο δεν περιορίζεται αλλά αυξάνεται κάθε χρόνο. Μαζί και η κινητοποίηση των άμεσα θιγόμενων χωρών οι οποίες προσπαθούν να σχηματίσουν ένα κοινό μέτωπο. Η καινούργια κινητοποίηση προέρχεται από την Αίγυπτο, η οποία καλεί εκπροσώπους 30 χωρών -ανάμεσά τους και η Ελλάδα- στο μεγάλο διεθνές συνέδριο που διοργανώνει στις αρχές Απριλίου.
Πριν από λίγο καιρό η Αίγυπτος όχι μόνο τροποποίησε τον νόμο περί αρχαιοτήτων επιβάλλοντας μεγαλύτερες ποινές αλλά ετοιμάζεται, ακόμη πιο δυναμικά, να διεκδικήσει αρχαιότητες από το εξωτερικό και κυρίως να καθιερώσει αποζημιώσεις για μη εγκεκριμένα αντίγραφα έργων τέχνης.
Ο δραστήριος Ζαχί Χαουάς, επικεφαλής του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων, παινεύεται πως την τελευταία πενταετία η χώρα του κατάφερε να τους επιστραφούν 6.000 αντικείμενα, ακόμη και θραύσματα από νωπογραφίες που επέστρεψε λίγους μήνες πριν το Λούβρο.
Πρώτοι διδάξαντες βέβαια είναι οι Ιταλοί. Εκείνοι διαδραμάτισαν τον καθοριστικό ρόλο στο κεφάλαιο των επαναπατρισμών, άνοιξαν μέτωπο με το Μουσείο Γκετί και ευθύνονται για τη μεταστροφή του διεθνούς κλίματος στον τομέα της επιστροφής παράνομων αρχαιοτήτων. Μεγάλα μουσεία αλλάζουν στάση, άλλα προσπαθούν να κρατήσουν χαμηλούς τους τόνους δίνοντας διαπραγματευτικές υποσχέσεις ενώ οι παλιοί «ανίσχυροι» δημιουργούν συνασπισμούς.
Οι Ιταλοί κατάφεραν να εντοπίσουν και να κατασχέσουν μέσα στο 2009 περίπου 60.000 αντικείμενα και έργα τέχνης, από τα οποία τα 40.000 ήταν αποτέλεσμα λαθρανασκαφών. Στο μέτωπο που άνοιξαν και με το Μητροπολιτικό Μουσείο της Ν. Υόρκης βγήκαν επίσης κερδισμένοι αφού πέτυχαν την επιστροφή του Κρατήρα του Ευφρονίου. Όσο για το Γκετί, το σίριαλ των επιστροφών συνεχίζεται. Τώρα θα τους επιστρέψει χάλκινο άγαλμα της Νικηφόρας Νεότητας που αποδίδεται στον Λύσιππο.
Συνέδριο στην Αθήνα
Σε αυτό το κλίμα προσπαθεί και η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια να παίξει τον δικό της ρόλο. Εμείς μπορεί να μην έχουμε τους μηχανισμούς της γειτονικής Ιταλίας, πετύχαμε ωστόσο 300 επιστροφές την τελευταία πενταετία. Ετοιμάζουμε μάλιστα το δικό μας συνέδριο με στόχο τις μεσογειακές συμμετοχές.
Η Ελλάδα είναι από τις χώρες-στόχους με μεγάλη δράση όχι μόνο στην αρχαιοκαπηλία, αλλά και τις κλοπές. Από το 1967 ώς το 2008 έχουν καταγραφεί στις αρμόδιες υπηρεσίες 1.352 κλοπές, οι περισσότερες σε ναούς και μονές. Ας δούμε όμως τους αριθμούς: το 2004 καταγράφηκαν 7 με λεία 43 αντικείμενα. Το 2005 αυξήθηκαν σε 13 και 88 αντικείμενα, το 2006 σημειώθηκαν 11 κλοπές στις οποίες αφαιρέθηκαν 108 αντικείμενα, το 2007 ήταν 5 με 7 αντικείμενα, ενώ το 2008 υπολογίζονται σε 8 και 138 αντίστοιχα.
Πηγή: Καθημερινή, Γ. Συκκά, 10/3/10
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_10/03/2010_393614
--------------------------------------------------------------------------------
Σάββατο 6 Μαρτίου 2010
Ο Νίκος Ψυχογυιός όχι μόνο ενημέρωσε την Αρχαιολογική Υπηρεσία για τα ευρήματα, αλλά μπόρεσε μέσα σε 48 ώρες να συνεχίσει την ανέγερση του σπιτιού του
Οι άλλοι πρωταγωνιστές
Η περιπέτεια ενός πολίτη που ανακάλυψε αρχαία στο οικόπεδό του
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 6 Μαρτίου 2010 (ΤΑ ΝΕΑ )
Ηταν ένα μήνυμα που πήρα ένα πρωί μαζί με δεκάδες άλλα. Η εντολή ήταν «διαβάστε»: «Και τα αρχαία έσωσε και το σπίτι του έκτισε»! Στην αρχή είπα να μην το ανοίξω. Για να είμαι ειλικρινής έχω βαρεθεί τα e-mails της μαζικής αποστολής, με τίτλους βαρύγδουπους που συνήθως λένε ψέματα ή μεγαλοποιούν καθημερινές ιστορίες.
Ήταν άλλωστε η μέρα που η κυβέρνηση συζητούσε αν θα κόψει τον 14ο μισθό και τα υπόλοιπα πρωινά e-mails μου φάνηκαν επείγοντα και σοβαρά. Τελικά δεν ήταν. Απέναντι στα μασημένα λόγια των πολιτικών και το δήθεν έκπληκτο βλέμμα των συνδικαλιστών η ιστορία ενός πολίτη που κινήθηκε έξω από τη συνήθη νεοελληνική κουτοπονηριά ήταν πιο ενδιαφέρουσα.
Ο Νίκος Ψυχογυιός ζει εδώ και αρκετά χρόνια μαζί με την Κρητικιά γυναίκα του και τις 3 κόρες τους στο Ηράκλειο της Κρήτης. Έχει σπουδάσει μηχανολόγος, έχει μεταπτυχιακό στη Διασφάλιση Ποιότητας και διδάσκει σε Επαγγελματικό Λύκειο. Η γυναίκα του η Ειρήνη Μπολωνάκη είναι αιματολόγος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου. Και τα τρία κορίτσια 10, 12 και 14 ετών, πάνε σχολείο βέβαια και τα καλοκαίρια όταν όλοι πηγαίνουν στην Κρήτη αυτά ακολουθούν τους γονείς τους σε μικρές εξερευνήσεις στον υπόλοιπο κόσμο. «Ποτέ με γκρουπ» θα μου επισημάνει ο Νίκος. Στο τέλος του καλοκαιριού η οικογένεια Ψυχογυιού άρχισε να χτίζει στο Καβροχώρι του Δήμου Γαζίου το πρώτο της σπίτι. Σε μια περιοχή κοντά στον Γαζανό ποταμό, με θέα όλο τον κόλπο του Ηρακλείου, κατάσπαρτη με αμπέλια και ελιές, αλλά πλέον και μονοκατοικίες. Η έκπληξη όμως ήρθε από το χώμα.
Όταν μια μέρα ο εκσκαφέας «έπεσε» πάνω σε μια απρόσμενη ανακάλυψη.
«Η ανασκαφή κράτησε μιάμιση μέρα...»
Τι συνέβη λοιπόν το μεσημέρι της 28ης Σεπτεμβρίου του 2009;
Τη μέρα εκείνη κάναμε εκσκαφή στο οικόπεδο. Είχε μεσημεριάσει, κοντεύαμε να τελειώσουμε όταν ακούσαμε έναν υπόκωφο ήχο σαν να ανοίγει το έδαφος. Τρέξαμε να δούμε τι είχε γίνει. Η τρύπα ήταν αρκετά μεγάλη. Η εικόνα που είδαμε μάς έκοψε την ανάσα. Ανάμεσα στα χώματα που είχαν πέσει, φάνηκαν μικρά και μεγάλα αγγεία, όλα όμως τακτοποιημένα και σε άψογη κατάσταση.
Δεν μπήκατε στον πειρασμό να κατεβείτε στην τρύπα να δείτε τι ακριβώς είναι;
Μα, καταλάβαμε αμέσως ότι ήταν αρχαία. Είπαμε στον χειριστή του μηχανήματος να βάλει την τσάπα πάνω στην τρύπα και ενημερώσαμε αμέσως το Αστυνομικό Τμήμα Αμμουδάρας Γαζίου. Ταυτόχρονα ειδοποιήθηκε ο αρχιτέκτονας μηχανικός Γιάννης Χαλαμπαλάκης, ο οποίος κάλεσε τον αρχαιολόγο Αντώνη Βασιλάκη.
Ποιες ήταν οι πρώτες σας σκέψεις αφού ήταν προφανές ότι επρόκειτο για αρχαία;
Το πρώτο που αναρωτηθήκαμε ήταν πόσο θα καθυστερούσε την οικοδομή η αρχαιολογική έρευνα. Ήδη είχαν καθυστερήσει αδικαιολόγητα να μας εκδώσουν την άδεια 17 ολόκληρους μήνες. Οι φίλοι και οι γνωστοί που το έμαθαν εκείνες τις πρώτες στιγμές, τι σας είπαν;
Οι περισσότεροι από αυτούς που ήταν παρόντες στην εκσκαφή, μας προέτρεψαν να τα ξαναθάψουμε για να μην μπλέξουμε.
Τι σας έλεγαν δηλαδή; «Ξεχάστε το σπίτι σας και οπωσδήποτε το οικόπεδό σας». «Μα, τι άτυχοι είστε;». «Το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να ανοίξεις ένα λάκκο και να τα πετάξεις μέσα σπασμένα». «Θα μπλέξετε ρε παιδιά, τι το ψάχνετε, μην πείτε τίποτα σε κανέναν και χώστε τα πάλι». Και κάποιος άλλος μάς είπε: «Εγώ φίλε μου θα τα πουλούσα και θα εξασφάλιζα όχι μόνο το χτίσιμο του σπιτιού μου αλλά ακόμα και τα δισέγγονά μου».
Εσείς δεν φοβηθήκατε ότι η Αρχαιολογική Υπηρεσία θα σταματούσε την ανέγερση του σπιτιού;
Φυσικά και φοβηθήκαμε. Είναι γνωστό ότι αρχαιολογικά ευρήματα στις εκσκαφές μπορούν να σε καθυστερήσουν χρό νια. Δεν υπάρχει καπνός χωρίς φωτιά. Και γι΄ αυτό πολλά αρχαία που βρίσκονται τυχαία θάβονται ή λεηλατούνται.
Ειδοποιείτε λοιπόν την Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Ναι και δεν θα το πιστέψετε. Όλη η ανασκαφή κράτησε μιάμιση μέρα! Το συνεργείο της Εφορείας Κλασικών Αρχαιοτήτων, με επικεφαλής τον Αντώνη Βασιλάκη, ανέσυρε 84 αγγεία από τον τάφο. Την επόμενη μέρα μόλις ολοκληρώθηκε η αρχαιολογική έρευνα μάς επιτράπηκε να συνεχίσουμε τις οικοδομικές εργασίες. Είναι εντυπωσιακό και πολλοί δεν το πιστεύουν.
Είχατε πάντα ενδιαφέρον για τους αρχαιολογικούς θησαυρούς;
Ναι και κάθε φορά που πηγαίνω στους Δελφούς, στην Αρχαία Ολυμπία, στη Βεργίνα και στο καταπληκτικό Μουσείο της Ακρόπολης νιώθω περηφάνια.
Πού μεγαλώσατε;
Στην Κρήτη πότε βρεθήκατε;
Ένας Κρητικός μου είχε πει: «Στα πορτοκάλια της Κρήτης διακρίνω τη γεύση των προγόνων μου» Συμφωνώ απόλυτα, αν και εγώ θα το έλεγα πιο πεζά: «Ο πολιτισμός μας διδάσκεται από τον πολιτισμό των προγόνων μας». Η Κρήτη για μένα είναι ένα μνημείο της φύσης στη Μεσόγειο. Οι απίστευτες φυσικές ομορφιές της, η ενέργειά της, η πλούσια ιστορία της, την κάνουν να ξεχωρίζει στην ψυχή Ελλήνων και ξένων.
Πέρα από την ιστορία και τη φύση, δεν ξέρω πόσο υπερήφανοι πρέπει να είμαστε για τα σύγχρονα έργα.
Ναι, άσχημες πόλεις, χωριά χωρίς χρώμα, συναντάς συχνά στη σημερινή Κρήτη. Ιδιαίτερα στο Ηράκλειο έχει χαθεί η γραφικότητα και η όμορφη παράδοση του νησιού. Και φυσικά φαινόμενα τύπου «αυτόνομου κράτους Ζωνιανών» κάθε άλλο παρά αντιπροσωπεύουν το πνεύμα του Κρητικού.
«Ξεχάστε το σπίτι σας και οπωσδήποτε το οικόπεδό σας», μας έλεγαν
«Θέλουμε να διατηρήσουμε το μνημείο»
Ποιες υπηρεσίες ενεπλάκησαν στην υπόθεση και πώς τις βαθμολογείτε;
Η Αρχαιολογική Υπηρεσία ανταποκρίθηκε αμέσως. Ο αρχαιολόγος κ. Βασιλάκης έδωσε μέχρι και μαθήματα αρχαιολογίας σε μένα και την οικογένειά μου. Ο δήμαρχος Γαζίου Γιώργος Μαρκογιαννάκης και η κυρία Χρύσα Βαθειανάκη, υπεύθυνη πολιτιστικών, έσπευσαν αμέσως μόλις ανακαλύφθηκε ο τάφος. Και η Αστυνομία φύλαγε συνεχώς τον χώρο τις δύο μέρες της ανασκαφής. Για μένα όλες οι υπηρεσίες παίρνουν άριστα.
Γιατί αποφασίσατε να προβάλετε την περιπέτειά σας από το Ίντερνετ;
Θέλαμε να ζούμε συνεχώς αυτή την εμπειρία. Και θέλαμε να μαθευτεί ότι μπορεί να υπάρξει θετική συνεργασία πολιτών και υπηρεσιών.
Άλλωστε, όπως έγραψε ο μεγάλος Αμερικανός ψυχοθεραπευτής Carl Rogers: «Ξέρω πως δεν μπορώ να διδάξω τίποτα σε κανέναν. Μπορώ όμως να δημιουργήσω ένα περιβάλλον μέσα από το οποίο κά ποιος θα μπορεί να μάθει κάτι».
Μπαίνουν δεκάδες χρήστες και αυτό χαρίζει σε όλους μας- και στα παιδιά μας- θετική ενέργεια και αισιοδοξία. Εντυπωσιακή είναι η ανταπόκριση των Ελλήνων που ζουν εκτός συνόρων.
Στο σπίτι σας όταν χτιστεί, τι θα θυμίζει την περιπέτεια που ζήσατε;
Στόχος μας είναι η διατήρηση του τάφου, εφόσον αυτό είναι δυνατό, δεδομένου ότι πλέον είναι εκτεθειμένος στην ατμόσφαιρα και ως εκ τούτου φθαρτός. Είναι θαλαμωτός, λαξευτός σε συμπιεσμένο χώμα, κούσκουρα το λένε εδώ στην Κρήτη. Σε περίπτωση που η διάσωσή είναι δυνατή, σκεφτόμαστε, αν η οικονομική μας κατάσταση το επιτρέψει, να τοποθετήσουμε μερικά πιστά αντίγραφα των αγγείων ώστε να θυμίζει την εικόνα που πρωτοαντικρύσαμε.
«Βρήκαμε 6 αγγεία με καμένα οστά»
Για τι αξίας ευρήματα μιλάμε;
Η εμπορική τους αξία θα εκτιμηθεί σε συνεννόηση με την Εφορεία Αρχαιοπωλείων και Ιδιωτικών Αρχαιολογικών Συλλογών που είναι στην Αθήνα. Η επιστημονική τους αξία είναι πάρα πολύ σημαντική. Γιατί μπορεί να είναι γνωστό ότι η περιοχή έχει πολλά αρχαία, αλλά τα συγκεκριμένα ευρήματα δεν είναι συνήθη. Χρονολογούνται γύρω στο 1000 με 800 π. Χ.
Βρήκαμε 6 τέτοια ταφικά αγγεία με καμένα οστά. Συνολικά είναι 84 αγγεία, μεγάλα και μικρά. Από αμφορείς και πιθαράκια 60- 70 εκατοστών οι μεγαλύτεροι, μέχρι κυπελλάκια ύψους 3 εκατοστών.
Ποια μπορεί να είναι η αμοιβή σε τέτοιες περιπτώσεις;
Πολλοί επιλέγουν να ξαναθάψουν τα ευρήματα αφού πρώτα πάρουν τα πιο σημαντικά κομμάτια.
Ναι, γι΄ αυτό πρέπει να προβάλλουμε την πράξη του συγκεκριμένου ιδιοκτήτη. Και εγώ γι΄ αυτό και δεν τον σταμάτησα στη δημιουργία του blog παρότι είναι ριψοκίνδυνο. Το έκανε όμως από ενθουσιασμό και έχει γίνει διεθνές θέμα. Πριν από ένα μήνα βρέθηκα στην Αγγλία και οι συνάδελφοί μου στο Χέρφιλντ με υποδέχτηκαν με συγχαρητήρια γι΄ «αυτά που βρήκα». Λέω πού τα μάθατε; «Τα είδαμε στο Ίντερνετ».
Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2010
Η αρχαιοκαπηλία είναι μάστιγα, που αντιμετωπίζεται όπως και τα ναρκωτικά. Με ενημέρωση και εκπαίδευση των παιδιών από μικρή ηλικία.
Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2010
Παιδιά από την Παλαιστίνη ξεναγούνται στο Μουσείο της Ακρόπολης
Με τη σκέψη αυτή οργανώθηκε με πρωτοβουλία του Τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων του ΤΕΙ της Αθήνας σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Αρχαιοκαπηλίας του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, μια ημερίδα με θέμα «Εκπαιδευτικά προγράμματα μουσείων και κλεμμένες αρχαιότητες - Εκπαίδευση και πρόβλεψη». Ξεκινάει σήμερα το πρωί στο Μουσείο Μπενάκη στην οδό Πειραιώς και θα συνεχιστεί τον προσεχή Οκτώβριο στο Κάιρο της Αιγύπτου. Δεν είναι μια υπόθεση μόνον ελληνική. Πρόκειται για ένα διετές ευρωπαϊκό πρόγραμμα με τίτλο «Επισκόπηση του παρελθόντος» («Witness the Past: Education programs for the Public and Culture Heritage Professionals on Illicit Trafficking of Antiquities»).
Γι' αυτό έχουν κληθεί και βρίσκονται στην Αθήνα Ιταλοί καραμπινιέροι, η υπεύθυνη σε θέματα προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, δέκα διευθυντές μεγάλων ελληνικών μουσείων, εκπρόσωπος της Ιντερπόλ, αρχαιολόγοι, δικηγόροι, συντηρητές και παραγωγοί σχετικών ταινιών από την Αίγυπτο, την Κύπρο και την Ελλάδα, οι οποίοι θα ανταλλάξουν γνώση και εμπειρία σε αυτά τα θέματα. Μάλιστα χθες οι επιφανέστεροι συγκεντρώθηκαν στο ΥΠΠΟ και πήραν μέρος στη συζήτηση στρογγύλης τραπέζης με θέμα: «Σχέδιο άμεσης δράσης σε περίπτωση κλοπής από μουσεία».
Ο στόχος αυτού του προγράμματος είναι να υπάρξει ένα διδακτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα μουσείων για παιδιά (ακόμη και για τυφλά), το οποίο θα τονίζει τη σημασία της αρχαιολογικής ανασκαφής (σε σχέση με τη λαθρανασκαφή) για τη διάσωση της ιστορικής αξίας των πολιτιστικών αγαθών, όπως μας εξήγησε η συντονίστριά του Βασιλική Αργυροπούλου από το ΤΕΙ Αθήνας. Η κεντρική ιδέα της εκστρατείας δημοσιότητας θα γίνει στο Παιδικό Μουσείο του Αρχαιολογικού Μουσείου Καΐρου, το οποίο επισκέπτονται ετησίως ένα εκατομμύριο Αιγύπτιοι και τρία εκατομμύρια ξένοι. Το δε παιδικό πρόγραμμα, που θα προκύψει, θα παρουσιαστεί στη Γερμανία, την Ελλάδα και την Κύπρο. Είναι μια πρωτοβουλία που ελπίζεται ότι θα βρει συμμάχους και σε άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε., που αντιμετωπίζουν προβλήματα κλοπής και παράνομης διακίνησης πολιτιστικών θησαυρών
Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2010
Ο Δήμος Μεγαλόπολης συγχρηματοδοτεί την αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου της πόλης
Υπεγράφη σύμβαση με το ΥΠΠΟΤ
Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2010 [ 09:41) ΤΟ ΒΗΜΑ
Με την οικονομική συμβολή, ύψους 500.000 ευρώ, του Δήμου Μεγαλόπολης θα γίνουν οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης του αρχαίου θεάτρου της πόλης, όπως προκύπτει από την προγραμματική σύμβαση που υπέγραψε ο Δήμος με το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού.
Η Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης υπεγράφη στις 4 Φεβρουαρίου.
Με το διατεθέν ποσό θα γίνουν εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης τριών κερκίδων του κοίλου του θεάτρου και θα εκπονηθούν οι απαραίτητες μελέτες για την ενοποίηση, προστασία και ανάδειξη του θεάτρου και της αρχαίας αγοράς της Μεγαλόπολης, καθώς και του Ιερού της Δέσποινας στη Λυκόσουρα Κυνουρίας.
Αυτά συμβαίνουν μόνο αλλού...
Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2010
Με αφορμή...
Οι βροχοπτώσεις στη Λάρισα έφεραν στο φως τάφους της ελληνιστικής περιόδου
Τέλη 4ου αι π.Χ.
.
Οκτώ τάφοι ελληνιστικής περιόδου ήλθαν στο φως στους Γόνους Λάρισας, μετά τις έντονες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών.
Τα ορμητικά νερά παρέσυραν αγροτικό χωματόδρομο φέρνοντας στην επιφάνεια ευρήματα, που οδήγησαν την Αρχαιολογική Υπηρεσία να διερευνήσει το θέμα.
Προχώρησε σε ανασκαφή και τελικά αποκάλυψε τους τάφους που σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις χρονολογούνται στα τέλη του 4ου με αρχές του 3ου π.Χ.αιώνα.
... και θυμάμαι διηγήσεις για τα ευρήματα των κατοίκων της Ζούγρας μετά από κάθε βροχή. Δαχτυλίδια, νομίσματα, μέχρι μια χρυσή κότα με τα κοτοπουλάκια της βρήκε ένα παιδάκι μετά από βροχή, αν αληθεύει η μαρτυρία.
Δεν χρειάζεται να επαναλάβω τα ευκόλως εννοούμενα.
Λέω μόνο, κρίμα... και ντροπή μας.
Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2010
Πέμπτη 21 Ιανουαρίου 2010
Ας μη μιλήσει κανείς
ΑΡΧΗ ΝΕΑ ΟΡΙΖΕΙ Η ΠΤΩΣΗ
Ας μη μιλήσει κανείς.
Η μαρτυρία
είναι η φυλακή των γεγονότων.
Κανένας δεν είδε αυτό που γνώρισε.
Το δέντρο τρέφεται από τη συγκομιδή
κι ο δρόμος από βήματα που πέρασαν.
Όταν σωπάσουν τα χέρια
θα δυναμώσει η πράξη.
Ας μη μιλήσει κανείς.
Από νέα πηγάδια θ' αντλήσουμε νερό.
(Γεράσιμος Λουκάτος: "Πλους", Εριφύλη 1997)