Το αυγό του Κολόμβου

Το Κράτος κάνει το πολίτη ή ο πολίτης το Κράτος;

Οι φίλοι από την Ελβετία ήλθαν και φέτος να κάνουν Πάσχα στην Ελλάδα. Κι εμείς, όπως κάθε χρόνο, τους πήγαμε σε ένα μέρος που δεν είχαν ξαναπάει. Μόνο που αυτή τη φορά, λόγω ιώσεων, δεν μπορούσαμε να απομακρυνθούμε από την Αθήνα, γι' αυτό διαλέξαμε να πάμε κάπου κοντά. Το αισθητικό δάσος της Καισαριανής βρίσκεται δυο βήματα κυριολεκτικά από το κέντρο της Αθήνας, στην πλαγιά του Υμηττού, που αυτή την εποχή ευωδιάζει. Αγριολούλουδα και δέντρα ανθισμένα, νερά τρεχούμενα, πουλιά, έντομα, το βυζαντινό μοναστήρι, μια μαγεία. Ενθουσιάστηκαν λοιπόν και ήθελαν να μάθουν λεπτομέρειες για το μοναστήρι, το δάσος, για όλα. Πώς έγινε και δεν καταστρέψαμε και αυτό το δάσος; Το προστάτεψε το Κράτος, άραγε;

Θυμήθηκα τους αγώνες που έκανε μια ομάδα ανθρώπων την εποχή που ακόμα πήγαινα σχολείο και είπα, "Μα αυτό το δάσος δεν υπήρχε καν μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι

Αθηναίοι στην διάρκεια της Κατοχής είχαν κόψει τα δέντρα του για να ζεσταθούν και είχαν φάει ακόμα και τα γαϊδουράγκαθα. Ένας σύλλογος το ξαναφύτεψε, με πολλούς κόπους, χρόνια μετά τον πόλεμο. Διότι στην Ελλάδα, το Κράτος ποτέ δεν φυτεύει δέντρα". Οι φίλοι μας κούνησαν το κεφάλι. Ναι, ήξεραν καλά τι συμβαίνει στη χώρα μας. Μας πληροφόρησαν όμως, γι' αυτό που κάνουν στη δική τους χώρα και το αγνοούσαμε.

Εκεί λοιπόν, όταν κάποιος Ελβετός θέλει να κόψει ένα δέντρο στην αυλή του, διότι τα άλλα, εκτός της αυλής του, δεν τολμά ούτε να διανοηθεί να τα αγγίξει, είναι υποχρεωμένος να καλέσει την αρμόδια επιτροπή, η οποία θα κρίνει αν το δέντρο πρέπει να κοπεί. Οι ειδικοί θα εξετάσουν το είδος, την ηλικία και θα κρίνουν αν πρέπει να κοπεί ή όχι. Αν εγκρίνουν την κοπή του δέντρου, ο ιδιοκτήτης του θα πρέπει να πάει στο κρατικό φυτώριο και να αγοράσει ένα δέντρο σαν αυτό που έκοψε, το οποίο θα φυτευτεί όπου χρειάζεται κι έτσι να αναπληρωθεί η απώλεια. Μείνατε άναυδοι;

Προσωπικά, δεν έμεινα άναυδη απλώς, αλλά από το μυαλό μου πέρασαν σαν ταινία όλοι οι γέροι με τα πριόνια που έχω γνωρίσει στη ζωή μου, όλοι οι καταπατητές και οι οικοπεδοφάγοι που ξεριζώνουν ακόμα και αιωνόβιες ελιές και πλατάνια και ξαναείδα όλες τις φωτιές που ρήμαξαν τα δάση. Βλέπετε εκείνοι, οι "βάρβαροι", βρήκαν ένα τρόπο που με μια κίνηση γίνονται όλα. Τα δέντρα δεν κόβονται ασκόπως, δεν μειώνεται ο αριθμός τους και το πιο σημαντικό: ο πολίτης μαθαίνει να σκέπτεται. Διότι ο άνθρωπος αυτός, όσο αγράμματος κι αν είναι, θα ακούσει το πόρισμα της επιτροπής και μπορεί να προβληματιστεί. Το ίδιο και η οικογένειά του. Τα παιδιά τους θα μάθουν ότι αν κοπεί ένα δέντρο πρέπει να φυτευτεί άλλο στη θέση του. Όχι μόνο για την ομορφιά, αλλά διότι σε λίγο δεν θα υπάρχει αρκετό οξυγόνο.

Εμείς, οι "πολιτισμένοι", τί κάνουμε; Κάθε σπίτι κι ένα πριόνι... "Κόψτο μωρέ, να φύγει η βρωμιά". Διότι, ως γνωστό στην Ελλάδα βρωμιά δεν είναι η τσιγαρίλα, ούτε τα σκουπίδια στους δρόμους και τις παραλίες, αλλά τα φύλλα των δέντρων. Αυτά είναι που ενοχλούν... Κι αν τους πεις τι γίνεται στο εξωτερικό, σκασίλα τους... Ας τους κουτόφραγκους, τί ξέρουν; Όταν εμείς είχαμε χοληστερίνη, αυτοί ήταν επάνω στα δέντρα και έτρωγαν βελανίδια. (Διότι στην πατρίδα μας η χοληστερίνη θεωρείται, από κάποιους, δείγμα πολιτισμού).

Αναρωτιόμαστε τι συνέβη κι εμείς που δώσαμε τα φώτα στην Ευρώπη (όπως έλεγε η φιλόλογός μου στο γυμνάσιο),τώρα δεν βλέπουμε ούτε την τύφλα μας... Αυτό που μας συνέβη, κατά την γνώμη μου, είναι ότι υπάρχει έλλειμμα στην παιδεία, κι αυτό είναι πολύ χειρότερο από το οικονομικό μας έλλειμμα. Αν δεν νοιαστούμε για την παιδεία και τον πολιτισμό, αν δεν ενδιαφερθούμε, προσωπικά, για την αγωγή των παιδιών μας (και γιατί όχι και των άλλων), αν αδιαφορούμε βλέποντας τις βαρβαρότητες και παλιανθρωπιές κάθε είδους που συμβαίνουν δίπλα μας, γιατί, δήθεν, "δεν μας αφορούν", αν δεν πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας, τότε δυστυχώς δεν υπάρχει ελπίδα...