Κάτι ακόμα να πω...

Ένα από τα ωραιότερα ευρήματα της ανασκαφής του Α. Ορλάνδου ήταν αυτό το ψηφιδωτό δάπεδο. Σύμφωνα με την έκθεση του ιδίου, το ψηφιδωτό βρέθηκε 200 μ περίπου δυτικά του χωριού, σε κτήμα ιδιοκτησίας του κ. Ι. Δέμη. Έχει διαστάσεις 2,70Χ2,70 μ και είναι φτιαγμένο με φυσικές στρογγυλές ψηφίδες, διαμέτρου 0,007, χρώματος κυρίως λευκού και κυανού με λίγες ερυθρές και κίτρινες. Παριστάνονται τέσσερις λευκοί καρχαρίες στις γωνίες και στο κέντρο ένα κουλουριασμένο θαλάσσιο φίδι. Μικρότεροι θαλάσσιοι οργανισμοί κι ένας μικρός καρχαρίας συμπληρώνουν τα κενά των πλευρών
Η κίνηση των καρχαριών στο γαλάζιο φόντο, που δηλώνει την θάλασσα, έχει χορευτικό συγχρονισμό και χάρη. Η σύνθεση αν και συμμετρική είναι ελεύθερη και γεμάτη ζωντάνια.
Η κατασκευή του δαπέδου είχε γίνει με μεγάλη επιμέλεια και κατά την γνώμη του μεγάλου αρχαιολόγου είναι εφάμιλλο αυτών των ψηφιδωτών που βρέθηκαν στον ναό του Διός στην Ολυμπία, των οικιών της Δήλου, αλλά και της Ολύνθου. Δυστυχώς το ένα τρίτο της επιφάνειας του ψηφιδωτού είχε καταστραφεί από άροτρο.
(Κανείς δεν γνωρίζει που βρίσκεται το ψηφιδωτό σήμερα).




Η θέα από την ακρόπολη της αρχ. Πελλήνης είναι προνομιακή. Κι επειδή οι κατακτητές εναλλάσσονταν, όλοι βρήκαν τρόπους να την αξιοποιήσουν. Οι Φράγκοι έκτισαν τετράγωνο φρούριο με στρογγυλούς πύργους στις γωνίες να εποπτεύουν τα περάσματα και την θάλασσα. Όμως στην βόρεια άκρη του λόφου υπάρχουν και τα ερείπια μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Προφανώς σ' αυτή την εκκλησία οφείλεται η ονομασία Τσέρκοβα και Τσέρκοβι, αφού στα σλάβικα η λέξη σημαίνει εκκλησία. Η ονομασία αυτή επεσκίασε και το όνομα της Πελλήνης. Με αποτέλεσμα στον κατάλογο του Γεωργίου Γεμιστού ή Πλήθωνα αναγράφεται¨Πελλήνη η νυν Κέρκοβα". Στην κορυφή της ακρόπολης υπάρχουν επίσης υστερορωμαϊκά κατάλοιπα και χαμηλότερα προς τα ΝΔ εντοπίστηκε ημικυκλική κατασκευή με τρεις σειρές εδωλίων και διάμετρο 13,80 μ., που ο Α. Ορλάνδος περιέγραψε ως "θεατροειδή εξέδρα"
Η αρχαία Πελλήνη ήταν κτισμένη στις δύο πλαγιές του βουνού και είχε δύο εισόδους: μια από τον δρόμο που οδηγούσε στο επίνειό της, το λιμάνι των Αριστοναυτών, κι άλλη μία, που έβλεπε προς τα Τρίκαλα, στην σημερινή θέση ¨Πόρτες". Ο Παυσανίας επισκέφτηκε την πόλή δύο φορές και κάθε φορά ερχόταν από άλλο δρόμο. Στην πορεία του από τους Αριστοναύτες στην Πελλήνη αναφέρει ότι το πρώτο που συναντά κάποιος είναι το άγαλμα του Δολίου Ερμή και μετά το ιερό της Αθηνάς. Στο ναό της Αθηνάς υπήρχε χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς, νεανικό έργο του Φειδία. Κάτω από τον ναό υπήρχε σπηλιά, η υγρασία της οποίας συντηρούσε τα μέρη του αγάλματος που ήταν από ελεφαντόδοντο.
Κατά τις ανασκαφές του Α. Ορλάνδου (1931-32)στη Σεντερίνα, βρέθηκε σε βάθος 0,50 μ.το κρηπίδωμα του ναού που είχε μήκος 18 μ.και διάφορα άλλα σπαράγματα:μετόπες, τρίγλυφα, ένω δωρικό κιονόκρανο κλπ. Ο αρχαίο ναός μετατράπηκε από τους Φράγκους σε χριστιανικό αφιερωμένο στην Αγία Ειρήνη (Σάντα Ιρίνα), από όπου και η σημερινή ονομασία. Φαίνεται επίσης ότι για κάποιο διάστημα χρησιμοποιήθηκε ως κοιμητήριο, όπως έδειχναν ίχνη στην αψίδα του ιερού και οι χριστιανικοί τάφοι που είχαν ανοιχτεί στους λίθους του αρχαίου κρηπιδώματος. Σε ένα από αυτούς τους τάφους βρέθηκε καλοδουλεμένη χάλκινη αλυσίδα κανδήλας ή πολυκάνδηλου, που ο αρχαιολόγος κατέθεσε στο Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας.
Άραγε όλα αυτά ξανασκεπάστηκαν και περιμένουν;
Το 1874 ο περιηγητής Λούτβιχ Σαλβατόρ έγραφε:
"Από το Μοναστήρι ο δρόμος προς τη Ζούγρα πηγαίνει επάνω από το διάσελο, ανάμεσα από πεύκα, και βλέπουμε την κοιλάδα του Ξυλοκάστρου, απέναντι στην οποία προβάλλει ένας ισχυρός πυκνός όγκος, όπως εκείνος ο οποίος εκτείνεται μεταξύ του βουνού της Παναγίας και του Πιτσαδέικου, στρογγυλός και κατά το μεγαλύτερο μέρος καλλιεργημένος, που εκτείνεται προς τα επάνω ενώ προς τα κάτω κλείνει από μια στενή χαράδρα. Επί της αριστερής πλαγιάς αυτής της κοιλάδας, ένα μονοπάτι οδηγεί προς τη Γελήνι, ένα χωριό με 300 σπίτια, σχεδόν τρεις ώρες απόσταση από το Λουτρό. Πάνω από αυτό υψώνεται το Μαύρο Όρος του Γεληνιού, το αρχαίο Χελυδόριο, με ψηλές μερικώς χιονισμένες πλευρές. Στις πλαγιές της δεξιάς πλευράς και δεσπόζουσα επί της κοιλάδας του Ξυλοκάστρου βρίσκεται η Ζούγρα. Πριν φθάσει κανένας σ’ αυτήν, βλέπει ένα μονοπάτι που βγάζει στην πηγή Σκυδερίνα με απαγωγό γούρνα και σκάφη από μια εσκαμμένη αρχαία κολώνα μπροστά, κοντά στην οποία είναι μια μεγάλη συκιά".
Τόσα χρόνια αργότερα, βλέπουμε ακριβώς την ίδια εικόνα: η αρχαία κολώνα, η βρύση και η συκιά. (Δείτε φωτο σε παλαιότερη ανάρτηση). Τελικά, παρά τα μεγάλα λόγια που ακούγονται, δεν πρέπει να είμαστε και πολύ προοδευτικός λαός...


Και συνεχίζει ο περιηγητής: "Κοντά στο ανώτερο τμήμα του χωριού βρέθηκε τελευταία ένας μεγάλος θησαυρός. Όλη η πλαγιά προς τα πίσω δείχνει ίχνη ερειπίων στον περίγυρο, σε σειρές ακόμη τοποθετημένα τμήματα αγκωναριών, πάνω από τα σπίτια ένα παλαιό μισοχωμένο πηγάδι, θραύσματα αγγείων, ενώ στην εκείθεν πλαγιά προς τα πίσω βρίσκονται υπολείμματα ενός τείχους από πέτρες. Μαργελώδεις μάζες υπέρκεινται των κροκαλοπαγών, από τις οποίες είναι κατασκευασμένα τα αγκωνάρια. Δίπλα σε ένα σπίτι του χωριού στέκεται ως γωνιόλιθος ένα αγκωνάρι με κλαδίσκους και φύλλα επάνω και την ελληνική επιγραφή Αριστορέτα (Aristoreta) από κάτω".

Όπως και σήμερα... Ερείπια επί ερειπίων και θραύσματα επί θραυσμάτων... μέχρι να εξαφανιστούν κι αυτά.

(Στην τελευταία φωτογραφία το ...εύρημα).